عطا آقایی آرایی - دانشیار، مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی، تهران، ایران

این مقاله، مقاومت سیکلی و نشست خاکهای شن دار با تراکم بالا تحت شرایط زهکشی نشده با استفاده دستگاه سه محوری بزرگ مقیاس را ارائه می دهد. براساس نتایج، معیار گسیختگی برای مصالح شنی متراکم در ۱۵ تا ۵۰ سیکل بارگذاری با توجه درصد ریزدانه و تنشهای برشی سیکلی ناشی از تکانهای زلزله به صورت زیر تعریف می شود: الف) ایجاد ۲درصد کرنش محوری تجمعی دائمی،PAAS، حتی برای مقدار نسبت اضافه فشار آب حفره ای تولیدی به تنش محدودکننده موثر،ru، کمتر از ۰/۸برای مصالح با درصد ریزدانه بیش از ۱۴درصد، ب) ایجاد کرنش محوری دوبرابر دامنه، DAAS، برابر ۲درصد برای نسبت تنش سیکلی بیش ۰/۴۵و ایجاد ru برابر و بیش از یک. در نمونه شنی متراکم چنانچه در سیکل اول، PAAS یا DAAS برابر با ۰/۵-۰/۴۵درصد یا ru بین ۰/۲۵-۰/۲۰ است، معمولا در کمتر از ۵۰ سیکل، روانگرایی اولیه (ru≥۱) یا گسیختگی با ایجاد کرنش محوری حدود ۲درصد رخ می دهد. مقاومت سیکلی نمونه شنی با ریزدانه بیشتر از ۱۴درصد کمتر از مقادیر نظیر نمونه با ریزدانه کمتر از ۴درصد است.

شن متراکم, سه محوری, غیرهمسانی, مقاومت سیکلی, گسیختگی