فاطمه بیگدلی - کارشناسی ارشد روانشناسی تربیتی ، دانشگاه آزاد اسلامی قم، قم، ایران

هدف این پژوهش بررسی تاثیر آموزش رفتار متقابل بر روی عزت نفس دانش اموزان دختر مقطع دوم متوسطه شهر قم بود. این پژوهش تجربی بوده و از پیش آزمون- پس آزمون با گروه آزمایش و کنترل استفاده شده است. جامعه آماری دانش آموزان دختر پایه هشتم شهر قم بودند که به روش نمونه گیری خوشه ای از بین نواحی آموزش و پرورش شهرستان قم انتخاب شدند. ۳۰ دانش آموز به صورت تصادفی در دو گروه ۱۵ نفر کنترل و آزمایش جایگزین شدند. ابزار پژوهشی پرسشنامه عزت نفس کوپر اسمیت (۱۹۶۷)، بود. برای تجزیه و تحلیل داده ها از تحلیل کواریانس تک متغیری و از نرم افزار Spss استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد که بین آموزش رفتار متقابل بر روی عزت نفس دانش اموزان دختر مقطع دوم متوسطه شهر قم تاثیر دارد. همچنین بعد از کنترل اثرات پیش آزمون، در مولفه عزت نفس کلی با (P< ۰/۰۱)، در مولفه عزت نفس اجتماعی با ۰/۰۱) (P<، در مولفه عزت نفس خانوادگی با (P< ۰/۰۱)، در مولفه عزت نفس تحصیلی با (P< ۰/۰۱)، تفاوت معنی داری بین دو گروه آزمایش و کنترل وجود داشت. با توجه به نتایج تحلیل کوواریانس و میانگین های تعدیل شده (گروه آزمایش بیشتر از گروه کنترل) و با در نظر گرفتن محدودیت های پژوهش می توان گقت آموزش رفتار متقابل بر افزایش عزت نفس کلی، خانوادگی، اجتماعی و تحصیلی دانش اموزان دختر مقطع دوم متوسطه شهر قم تاثیر دارد. آموزش تحلیل رفتار متقابل از طریق شناخت ارزش های وجودی و بهبود ارتباط بین فردی در بهبود عزت نفس دانش آموزان موثر می باشد.

رفتار متقابل، عزت نفس، دانش آموزان، مداخله درمانی.