گونه شناسی قوس های بکار رفته در مسجد جامع قم

سال انتشار: 1401
نوع سند: مقاله کنفرانسی
زبان: فارسی
مشاهده: 87

فایل این مقاله در 18 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

ICSAU08_0453

تاریخ نمایه سازی: 25 اردیبهشت 1402

چکیده مقاله:

انسان به تجربه دریافت که با قرار دادن تکه ای سنگ تخت بر روی دو تکه سنگ عمودی ، می تواند برای خودسرپناهی درست کند. این سنگ های بزرگ همه جا یافت نمی شد ، به علاوه سنگ های بزرگ، سنگین و شکسته بودند . انسانبنا به نیاز ، از قدرت و خلاقیت خود استفاده کرد و به مرور زمان دریافت که اگر تکه های کوچکتر سنگ را بصورت پله ایبر روی هم قرار دهد و از دو طرف به هم نزدیک کند ، بطوری که در بالا به هم برسند ، سرپناهی مقاوم ساخته است .میوه درختان، تخم پرندگان و دانه های گیاهی برخی گرد و برخی بیضی شکل اند . تخم پرندگان اگر بصورت عمودیقرار گیرد ، مقاومت بیشتری در مقابل شکستگی از خود نشان میدهد . راز پی بردن بشر به خواص قوس بر اثر تجربیاتیبوده که از طبیعت اطراف خود آموخته است. بشر از هزاران سال پیش به ایستایی و زیبایی و خواص قوس پی برده بود وآن را در ساختن بناها بکار برد . در ایران اولین قوس ها در بناهای ایلامی دیده شده (چغارنبیل و هفت تپه) و سپس دردورهای بعد به ویژه در دوره ساسانیان از شکل قوس بسیار استفاده گردید و نمونه های آن ایوان مدائن (در خاک عراق)و کاخ فیروز آباد و سروستان است که در آنها از طرح و فرم قوس ، برای پوشش بنا استفاده کرده اند . فرم قوس شکلنسبت به فرم مسطح ، مقاومت بیشتری در مقابل فشار از خود نشان میدهد و فشارهای وارده را به پایه های قوس منتقلمی کند و یکی از دلایلی است که بناهایی که در آنها از قوس و گنبد استفاده شده است با وجود تخریب های انسانی وعوامل جوی ، هنوز پا بر جا هستند .هدف از پژوهش پیش رو مطالعه و گونه بندی قوس های به کار رفته در جداره ها و ایوان های صحن مسجد جامعقم میباشد.با مطالعه اسناد کتابخانه ای و نقشه های موجود و تطبیق هندسه ترسیمی ان با هندسه ترسیمی انواع قوسها با استفاده از نرم افزار اتوکد و تطبیق نقشه ها با یکدیگر با استفاده از روش تطبیقی-مقایسه ای ،دسته بندی از قوسهای به کار برده شده ارائه میگردد.نتایج مطالعه انجام شده استفاده از قوس های کلیل در ورودی زیرزمینها،قوس کند شکستهبرجسته به عنوان قوس تزیینی،قوس سه قسمت ثلاثی (در عهد شاه عباس دوم صفو ی) در ایوان جنوبی ، قوس هشتقسمت و قوس نیم دایره در ایوانهای الحاقی عهد قاجار (شمالی شرقی و غربی) را نشان میدهد .

نویسندگان

یاسر اکرمی

دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی معماری اسلامی،دانشگاه قم

سبحان جدیری

دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی معماری اس لامی،دانشگاه قم