امین منیعی کلجاهی - دانشجوی کارشناسی ارشد راه و ترابری دانشگاه گیلان
ایرج برگ گل - استادیار و عضو هیئت علمی دانشگاه گیلان

هرگونه برنامهریزی توسعه شبکه جادهای آینده، مستلزم آگاهی از انواع تقاضاها، از جمله تقاضای جابجایی مسافر بین نقاط مختلف است، لذا مطالعه ویژگیهای تقاضای مسافر بینشهری برای شناخت دقیق و نزدیک به واقعیت الگوی مدل تقاضای رفتار سفرها، جهت تدوین استراتژی توسعه، مدیریت و برنامهریزیهای پویا، استفاده بهینه از وضعیت موجود و ظرفیت بالقوه و پیشبینی برای آینده نقش بسزایی خواهد داشت و حائز اهمیت است . در این مقاله ارائه مدل غیرخطی جابجایی مسافر بینشهری مد نظر میباشد، به این منظور پس از جمعآوری دادههای مربوط به عوامل موثر بر تقاضای سفر بینشهری، با استفاده از تکنیک تحلیل عاملی از بین پارامترهای موثر بر تقاضای سفر، جمعیت شهری و اشتغال در بخش خدمات به عنوان موثرترین پارامترها انتخاب شدند. و با استفاده از این پارامترها و همچنین فاصله بین جفت شهرها )عامل بازدارنده( به عنوان پارامترهای مستقل و تعداد مسافر جابجا شده بین شهرها، به عنوان متغیر وابسته، مدلسازی برای هفت الگوی مختلف مورد بررسی قرار گرفت. با توجه به نتایج به دست آمده مشخص شد که تفکیک سفرها براساس فاصله بین آنها و همچنین بر اساس ویژگیهای خاص جفت شهرها و ارائه مدل جداگانه برای هر الگو باعث افزایش شاخص برازندگی مدلها میشود. لذا هر چه تفکیک جفت شهرهای دارای ویژگیهای مشابه و مشترک با دقت بیشتری صورت گیرد و مدلسازی برایهر یک از آنها به صورت جداگانه انجام شود، نتایج بهتر و قابل اعتمادتری به دست میآید

تکنیک تحلیل عاملی، مدل غیرخطی، تقاضای سفر، مدلسازی سفر