نریمان رضایی سارسری - دانشجوی دکتری پترولوژی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد لاهیجان
فرزاد گهرویی باجگیرانی - کارشناس ارشد زمینشناسی مهندسی، دانشگاه یزد

امروزه سازه های زیرزمینی در بسیاری از فعالیتهای عمرانی نظر توسعه راه و راهآهن، مترو، پروژه های سدسازی، انتقال آب و گاز، نیروگاه های زیرزمینی و غیره احداث میشوند. ارزیابی پایداری و در صورت لزوم طراحی سیستم نگهداری فضاهای حفر شده، از مهمترین اهداف در حفر اینگونه فضاهاست. ناپایداریهای شایع در فضاهای زیرزمینی که در اعماق کم و تودهسنگهای درزه دار حفاری میشوند، عمدتا ناشی از سقوط گوه هایی است که از تقاطع ناپیوستگی ها تشکیل میشوند. برای حفاری در این توده سنگها شناسایی گوه های ناپایدار و اجرای به موقع سیستم نگهداری دارای اهمیت فراوان است. در این تحقیق با استفاده از نتایج آزمایشهای آزمایشگاهی، اطلاعات برجای به دست آمده و همچنین برداشتهای صحرایی به روشهای تجربی، تحلیلی و عددی با کمک نرمافزارهای Phase ۲ و Unwedge به بررسی پایداری، طراحی و پیشنهاد سیستم نگهداری تونل انحراف آب سد مخزنی کهیر در استان سیستان و بلوچستان پرداخته شد. در نهایت پس از تحلیل پایداری سیستم ۱۰ سانتیمتری شاتکریت برای نگهداری تونل و همچنین پیچسنگهای ۳ متری با فواصل حدود ۲ متری برای جلوگیری از ریزش گوه ها تعیین شد.

سد کهیر، تونل انحراف، سیستم نگهداری، Unwedge، .Phase۲