نازی کامرانی - دانشجوی کارشناس یارشد سازه های هیدرولیکی
علی اکبر مقصودی - دانشیار بخش مهندسی عمران، دانشگاه شهید باهنر کرمان

اهمیت سازه های حجیم همانند سدها منجر به بررسی و تحلیل کلیه نیروهای اعمال شده بر آن ها شده است، تا از ایمنی و خدمت رسانی آن ها اطمینان حاصل گردد. هنگام بتن ریزی های حجیم خطر ترکهای حرارتی ، پلاستیک و خشک شدگی و... افزایش می یابد. این تغییر شکل ها و ترکها مستقل از بار بوده و غیر سازه ای تلقی می شوند. زمانیکه سیمان به صورت خمیری می باشد، جمع شدگی حجمی در آن بوجود می آید، که مقدار آن در حدود یک درصد حجم مطلق سیمان خشک می باشد، چنینین جمع شدگی به عنوان جمع شدگی خیمری (پلاستیک) شناخته می شود. جمع شدگی ناشی از خشک شدن از خروج آب از بتن سخت شده ای که در هوای غیر اشباع نگهداری می شود اتفاق می افتد. جمع شدگی دیگر ناشی از کربناتاسیون می باشد که مکانیزم آن با جمع شدگی ناشی از خشک شدگی متفاوت است. در این مقاله ترجمه شده، از روشهای مختلف برای تخمین عددی تنش های ناشی از جمع شدگی استفاده ده است. بدیهی است با در نظر گرفتن مقادیر این تنش ها در تحلیل بدنه سد، می توان وقوع ترک های ناشی از تنش های مذکور را کنترل کرد

جمع شدگی، تنش، بتن حجیم، سد