اولویت بندی سکونتگاههای روستایی در معرض مخاطرات (مورد مطالعه: بخش مرکزی شهرستان اردبیل)
- سال انتشار: 1401
- محل انتشار: فصلنامه مطالعات جغرافیایی مناطق کوهستانی، دوره: 3، شماره: 1
- کد COI اختصاصی: JR_GSMA-3-1_012
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 106
نویسندگان
عضو غیر هیات علمی گروه جغرافیای و برنامه ریزی شهری و روستایی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران.
دانشیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری و روستایی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران
دانش آموخته دکتری، گروه جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران.
چکیده
شرایط خاص محیطی، اقلیمی و جغرافیایی کشور زمینه بروز انواع مخاطرات محیطی را به خصوص در مناطق روستایی فراهم نموده است. در همین راستا، با توجه به ماهیت سست عنصر بودن بافت کالبدی سکونتگاههای روستایی، زلزله مهمترین مخاطره طبیعی است که این گونه فضاهای زیستی را دچار چالش جدی نموده است. در همین ارتباط، عبور چندین گسل مهم و خطرناک از منطقه مورد مطالعه(شهرستان اردبیل) نیز باعث شده تا پتانسیل لرزهخیزی بالاتری نسبت به سایر پهنههای استان اردبیل داشته باشد. پژوهش حاضر با روش توصیفی- تحلیلی و بهرهگیری از قابلیتهای بیشتر مدل ویکور(Vikor) نسبت به سایر مدلهای مطرح(تاپسیس و ...)کارایی و نحوه عملکرد این تکنیک را در تلفیق با سیستم اطلاعات جغرافیایی(GIS) در جهت اولویتبندی ۲۹ سکونتگاه روستایی نمونه در بخش مرکزی شهرستان اردبیل از نظر میزان آسیبپذیری در برابر خطر زلزله مورد بررسی قرار داده است. داده های موردنیاز پیرامون۴ شاخص اصلی پژوهش (شامل:عمق زلزله رخ داده در محدوده؛ لیتولوژی ؛ فاصله از گسل؛ و شدت زلزله رخ داده) نیز به شیوه اسنادی گردآوری شده و وزن نهایی شاخصها براساس نظرات ۱۵ نفر از خبرگان مربوطه و با استفاده از روشAHP تعیین گردیده است. براساس خروجی نهایی حاصله از مدل ویکور، محدوده شمالی بخش مرکزی شهرستان اردبیل شامل: دهستان های ارشق شرقی و غربی که روستاهای نمونه خواجه بلاغی، گل تپه و آق قلعه را در برگرفته و در مجاورت گسلهای اصلی می باشند بیشتر در معرض خطر زلزله قرار دارند؛ و در مراتب بعدی دهستانهای سردابه و کلخوران و ... قرار گرفته اند.کلیدواژه ها
اولویت بندی, مخاطرات محیطی, زلزله, اردبیل.اطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.