خوانش وظیفه‎ گرایی در بازنمایی رهایی در آثار میخائیل نعیمه و احمد شاملو

  • سال انتشار: 1401
  • محل انتشار: کاوش نامه ادبیات تطبیقی، دوره: 12، شماره: 4
  • کد COI اختصاصی: JR_JCCL-12-4_006
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 172
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

حانیه مجیدی فرد

دانش ‎آموخته دکتری زبان و ادبیات عربی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه فردوسی، مشهد، ایران.

احمدرضا حیدریان شهری

دانشیار گروه زبان و ادبیات عربی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه فردوسی، مشهد، ایران.

صدیقی بهار

استادیار گروه زبان و ادبیات عربی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه فردوسی، مشهد، ایران.

اسماعیل تاج بخش

دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران.

چکیده

اخلاق، از ضروری ترین عناصر زندگی اجتماعی انسان است و بین زیست اخلاقی و کمال انسان و همچنین دست یافتن به آزادی و رهایی، ارتباطی تنگاتنگ وجود دارد. میخائیل نعیمه از ادیبان صوفی‎گرا در ادبیات معاصر عربی و احمد شاملو از شاعران نوگرای معاصر، در ادبیات فارسی محسوب می‎شوند؛ آن دو، رهایی و آزادی را وابسته به اراده فردی می‎دانند؛ هدف از پژوهش حاضر، دریافتن گزاره‎های ارزشی و هنجارهای اخلاقی مورد نظر میخائیل نعیمه و احمد شاملو در تجربه رهایی است. این پژوهش، ابتدا به گزاره‎های ارزشی و سپس به هنجارهای اخلاقی مشترک آن‎ها، اشاره می‎کند و در انتها، به چگونگی بازنمایی گزاره‎های ارزشی و هنجارهای اخلاقی در مفهوم رهایی، می‎پردازد. نگارندگان کوشیده‎اند تا با کاربست روش توصیفی-تحلیلی و بر مبنای مکتب آمریکایی ادبیات تطبیقی به خوانش آثار این ادیب و شاعر بپردازند. دستاورد های پژوهش نشان می دهد که گزاره‎های ارزشی این دو ادیب و شاعر، مشترک بوده است و تفاوت در انعکاس این گزاره‎ها، در آثارشان، با توجه به گفتمانشان، خواهد بود؛ به این صورت که تفکر وحدت وجود در آثار میخائیل نعیمه فعال‎تر عمل می‎کند و در آثار شاملو، ایدئولوژی عشق پررنگ‎تر خود را نشان می‎دهد و گفتمان‎هایی که این دو، در آثارشان برگزیده‎اند، در بازنمایی این گزاره‎های اخلاقی در رسیدن به رهایی، تاثیر گذاشته است، به گونه ای که در آثار نعیمه، با توجه به گفتمان عرفانی، رهایی روحی و معنوی بازنمایی می‎شود و در آثار شاملو، بازتاب این گزاره‎های ارزشی و اخلاقی، براساس گفتمان حماسی، رهایی اجتماعی است.

کلیدواژه ها

خوانش تطبیقی, وظیفه‎شناسی, نمود رهایی, میخائیل نعیمه, احمد شاملو

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.