شناسایی مولفه های کیفی موثر بر فضاهای باز مسکونی بر اساس بوم شناسی فرهنگی؛ مطالعه موردی: بناهای مسکونی شهر تبریز
- سال انتشار: 1401
- محل انتشار: دوفصلنامه معماری و شهرسازی ایران، دوره: 13، شماره: 2
- کد COI اختصاصی: JR_ISAU-13-2_023
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 240
نویسندگان
دانشجوی دکترای معماری، گروه معماری، دانشکده معماری و شهرسازی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
استادیار، گروه معماری، دانشکده معماری و شهرسازی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
استادیار، گروه معماری، دانشکده معماری و شهرسازی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
چکیده
با افزایش جمعیت شهرها و احداث مجتمع های مسکونی، امروزه فضاهای باز در مجتمع های مسکونی جایگزین حیاط درخانه های سنتی شده اند. فضاهای باز همواره عملکردهای متنوعی در بناهای مسکونی داشته و پاسخگو بودن این فضاها به نیازهای مختلف فردی، اجتماعی و فرهنگی ساکنین از اهمیت خاصی برخوردار است. هدف این پژوهش مشخص کردن مولفه های موثر برکیفیت فضاهای باز مسکونی شهر تبریز، از نظر بوم شناسی فرهنگی است که با روش تحلیلی - توصیفی و موردی انجام شده است. بخشی از اطلاعات کیفی مورد نیاز با رجوع به منابع اسنادی و کتابخانه ای و بخش دیگر از طریق پرسشنامه و مشاهده، گردآوری شده است. در این تحقیق تعداد پنج نمونه از بناهای مسکونی شهر تبریز به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شده و فضاهای باز از سه جنبه کالبدی، احساسی و ادراکی از نظر ساکنین مورد ارزیابی قرار گرفتند. برای سنجش پایایی و روایی تحقیق از روش AVE و CR و برای تجزیه و تحلیل داده ها از مقایسه میانگین و انحراف معیار و بررسی همبستگی استفاده شد. یافته های تحقیق موید این است که شاخص های کالبدی - کارکردی و احساسی نقش موثری در افزایش کیفیت فضاهای باز ایفا کرده و بین شاخص های مذکور رابطه ای مستقیم وجود دارد. در مورد ارتباط شاخص های کالبدی، ادراکی، احساسی با توجه به یافته های تحقیق می توان نتیجه گیری کرد که سازمان و ساختار کالبدی و همچنین فعالیت ها (شاخص های کالبدی) بر روی تصور و ادراک افراد از فضاهای باز بناهای مسکونی تاثیر می گذارند (شاخص های ادراکی)، ولی توانایی خلق مفاهیم احساسی و اجتماعی برای ساکنین است (شاخص های احساسی) که به فضاهای باز هویت فرهنگی می بخشد. توجه به نمادها و نشانه های فرهنگی و حافظه تاریخی ساکنین، وجود عناصر طبیعی مانند آب و فضای سبز، تعریف مرزهای مشخص میان عرصه و اعیان ساختمان و خوانایی فضاهای باز، در ارتقاء کیفیت محیطی و فرهنگی فضاهای باز مسکونی بسیار موثر هستند.کلیدواژه ها
فضاهای باز, ابنیه مسکونی, معماری تبریز, فرهنگ, زیست بوماطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.