بررسی اثر سیلیکون بر برخی ویژگی های رشدی، فیزیولوژیکی و فیتوشیمیایی گیاه داروئی Cannabis sativa L. در محیط کشت های خاکی و بدون خاک

سال انتشار: 1401
محل انتشار: مجله اکوفیتوشیمی گیاهان دارویی، دوره: 10، شماره: 4
کد COI اختصاصی: JR_ECOPH-10-4_004
زبان مقاله: فارسی
تعداد مشاهده: 270

نویسندگان

گروه علوم باغبانی، دانشکده تولیدات گیاهی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی، گرگان، ایران

چکیده

گیاه شاهدانه (Cannabis sativa L.) یک محصول امیدبخش به لحاظ تولید داروهای گیاهی خاص موردتوجه می باشد. همچنین سیلیکون، بهعنوان یک عنصر اصلی بسیار مهم در بهبود عملکرد گیاهان در شرایط متنوع محیطی مطرح می باشد. سیستم های کشت بدون خاک از مهمترین فناوری روز دنیا برای محیط های نامساعد محیطی است در همین راستا باهدف بررسی عملکرد رشدی و فیتوشیمیایی گیاه دارویی شاهدانه تحت محلول پاشی سیلیکون، آزمایشی گلدانی، در گلخانه دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان در بهار و تابستان سال ۱۳۹۸، براساس فاکتوریل دوعاملی در قالب طرح کاملا تصادفی با چهار تیمارسیلیکون با غلظتهای صفر، ۰/۷۵، ۱/۵ و ۲/۲۵ میلیمولار و سه تکرار در چهار بستر کشت (خاک و ماسه (مشتقات خاکی)، خاک و ورمیکمپوست (مشتقات خاکی)، پرلیت (هیدروپونیک)، پرلیت و کوکوپیت (هیدروپونیک)) انجام شد. پس از کامل شدن رشد رویشی، شاخصهای رشدی، مورفوفیزیولوژیک و فیتوشییمیایی از جمله طول ریشه و اندام هوایی (خط کش)، وزن تر اندام هوایی و ریشه، وزن خشک اندام هوایی و ریشه، رطوبت نسبی برگ (ترازو)، سطح برگ (سطح برگ سنج)، رنگیزه های فتوسنتزی و آنتوسیانین، قندکل، فنل کل، فلاونوئیدکل، فعالیت آنتیاکسیدانی (اسپکتوفتومتر)، برخی عناصر برگ و ریشه (فلیم فتومتر) اندازهگیری شد. نتایج نشان داد که سیستم کشت دارای اثر معنی داری روی همه صفات مورد اندازه گیری (به جز فلاونوئیدکل) بوده است و اعمال سیلیکون سبب بهبود بسیاری از صفات فیتوشیمیایی و اجزای عملکرد با غلظت ۱/۵ و ۲/۲۵ در این گیاه شد. نکته قابل توجه اینست که سیلیکون در سیستم های هیدروپونیک سبب بهبود صفات رشدی و جذب عناصر گردید ولی در محیط کشت های مشتقات خاکی، سبب افزایش صفات فیتوشیمیایی فلاونوئیدکل و آنتوسیانین شد. نتایج به دست آمده می تواند حاکی از آن باشد که استفاده از محیط کشت های هیدروپونیک سبب افزایش عمکرد می گردد درحالی که در محیط های کشت خاکی به سبب وجود برخی محدودیت ها به ویژه محدودیت در جذب عناصر، ترکیبات آنتی اکسیدانی غیرآنزیمی مانند فنل کل افزایش نشان می یابد.

کلیدواژه ها

آنتوسیانین, آنتی اکسیدان, فنل کل, شاهدانه, هیدروپونیک, Cannabis sativa

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.