کاظم قاسمی گلعذانی - گروه اکوفیزیولوژی گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
لیلا عباسی - گروه اکوفیزیولوژی گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
رقیه صلحی خواجه مرجان - گروه اکوفیزیولوژی گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

اهداف: به منظور بررسی اثر سطوح مختلف پوترسین روی صفات فیزیولوژیکی و تولید روغن دانه های خردل سیاه (Brassica nigra L.) در شرایط تنش خشکی، آزمایشی در سال ۱۳۹۸ در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز اجرا شد. مواد و روش ها: آزمایشی به صورت کرت های خرد شده با طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار پیاده گردید. تیمارهای آزمایشی شامل فواصل آبیاری (I۱، I۲،I۳ و I۴: به ترتیب آبیاری پس از ۷۰، ۱۰۰، ۱۳۰ و ۱۶۰ میلی متر تبخیر از تشتک تبخیر کلاس A) و محلول پاشی پوترسین (Pu۰، Pu۱، Pu۲: به ترتیب آب پاشی، ۵۰ و ۱۰۰ میکرومولار پوترسین) به ترتیب به کرت های اصلی و فرعی اختصاص یافتند. یافته ها: بر اثر تنش شدید خشکی درصد پوشش سبز، شاخص کلروفیل برگ، کارآیی فتوسیستم II، محتوای آب برگ، اجزای محصول، محصول دانه و محصول روغن کاهش، ولی دمای برگ و نشت الکترولیت ها به طور معنی داری افزایش یافت. محلول پاشی پوترسین به ویژه با غلظت ۵۰ میکرومولار در سطوح مختلف آبیاری موجب بهبود همه این صفات شد.نتیجه گیری: خردل سیاه تنش ملایم کمبود آب را تحمل می نماید، ولی تنش شدید موجب افت قابل توجه محصول دانه و روغن آن می گردد. محلول پاشی پوترسین با غلظت ۵۰ میکرومولار به عنوان تیمار مناسب برای بهبود تحمل خشکی، تولید دانه و روغن خردل سیاه توصیه می شود. بنابراین، کاربرد پوترسین می تواند موجب کاهش قابل ملاخظه آسیب های ناشی از تنش خشکی در گیاهان گردد.

پوترسین, خردل سیاه, شاخص کلروفیل, محتوای روغن, نشت الکترولیت