مهشید محمد ابراهیمی جهرمی - مربی، گروه هنر و معماری، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران
علیرضا غیورفر - ستادیار گروه معماری

هنر یکی از آشکارترین جلوه های رازآمیز مدنیت و فرهنگ حیات بشری است که همواره بر زیست بشر مستولی گردیده است. در هر خطه و دیاری که تمدنی به عرصه تجلی می رسد، نماد مختلف هنری، حیرت محققین و پژوهشگران هنر و مدنیت را برانگیخته است. ماهیت و ذات هنر، مسئله ای عرفانی، مینویی و انسانی است که توجه بسیاری از پژوهشگران را به خود جلب کرده است. مطالعه حاضر نیز برای پاسخ به این پرسش که هنر در چه وادی قرار دارد؛ به پوزیتیویسم و جایگاه آن در هنر می پردازد. این مطالعه به طور خاص به بررسی هنر در وادی هستی شناسی(انتزاعی) و بررسی هنر در وادی شناختی پوزیتیویستی (انضمامی) می پردازد. نتایج حاصل نشان می دهد که هنر از معارف شهودی است و نوعی از علم حصولی به شمار نمی آید بلکه نوعی علم حضوری است. همچنین زمانی که هنر و جنبه انضمامی هنر مورد بحث باشد هنر در وادی شناختی و پوزیتیویستی قرار می گیرد و زمانی که فلسفه هنر و جنبه انتزاعی آن مورد نظر باشد، هنر در وادی هستی شناسی قرار می گیرد. این در حالی است که عملا هنر در یک وادی شامل هستی شناسی و یا پوزیتیویستی گنجانده نمی شود.

پوزیتیویسم، هنر، هستی شناسی، رویکرد انتزاعی، رویکرد انضمامی