فضل اله کریمی قطب آبادی - دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشکده جغرافیا، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران
علی زنگی آبادی - دانشیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشکده جغرافیا، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

تاب آوری دربرابر سوانح طبیعی که نحوه تاثیرگذاری ظرفیت های جغرافیایی، اقتصادی، نهادی و ... جوامع دربرابر سوانح است، ازجمله مسائلی است که باید در هر جامعه به آن توجه شود. هدف از انجام این پژوهش، تحلیل ساختاری متغیرهای موثر بر تاب آوری سکونتگاههای شهری جدید دربرابر خطر زلزله در منطقه شهری اصفهان است. با توجه به مولفه های بررسی شده و ماهیت موضوع، این پژوهش ازلحاظ هدف، کاربردی و ازنظر ماهیت، براساس روش های جدید علم آینده پژوهشی، تحلیلی و اکتشافی است. برای گرد آوری اطلاعات نیز، از روش اسنادی و کتابخانه ای استفاده شده است. جامعه آماری این پژوهش شش سکونتگاه جدید شاهین شهر، سپاهان شهر، مجلسی، فولادشهر، بهارستان و شهید کشوری است. نتایج حاصل از تحلیل داده های ماتریس مستقیم نشان داده است که متغیرهای تنوع محیط جغرافیایی، سطح آگاهی درباره زلزله خیزی محل سکونت و تراکم جمعیت به ترتیب با امتیاز ۱۵۹، ۱۵۸ و ۱۴۶ به عنوان مهم ترین متغیرهای تاثیرگذار، و متغیرهای میزان شدت خسارت، ظرفیت جبران خسارت و نزدیکی به نواحی مخاطره آمیز به ترتیب با امتیاز ۱۹۱، ۱۶۲ و ۱۵۷ به عنوان مهم ترین متغیرهای تاثیرپذیر شناسایی شده اند. همچنین تحلیل اولیه داده های ماتریس نشان داده است که درمجموع، ۷۵۷۹ رابطه برای ماتریس وجود دارد و درجه پرشدگی ماتریس ۲۹/۶۳ درصد است. این امر حاکی از این است که عوامل انتخاب شده تاثیر نسبتا زیاد و پراکنده ای بر همدیگر داشته اند و درواقع سیستم وضعیت ناپایداری داشته است.

تاب آوری, تحلیل ساختاری, سکونتگاههای شهری جدید, خطر زلزله, منطقه شهری اصفهان بزرگ