مدلسازی توزیع مکانی عرضه و تقاضای خدمت اکوسیستمی تولید آب در حوضه آبخیز ایلام

  • سال انتشار: 1402
  • محل انتشار: مجله آمایش سرزمین، دوره: 15، شماره: 1
  • کد COI اختصاصی: JR_JTCP-15-1_008
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 163
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

فاطمه محمدیاری

گروه مرتع و آبخیزداری، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ایلام، ایلام، ایران

محسن توکلی

گروه مرتع و آبخیزداری، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ایلام، ایلام، ایران

اردوان زرندیان

گروه ارزیابی و مخاطرات محیط زیست، پژوهشکده محیط زیست و توسعه پایدار، سازمان حفاظت محیط زیست، تهران، ایران

چکیده

تولید آب یکی از خدمات باارزش اکوسیستم است که به منزله فعالیتی کلیدی برای سلامت و مدیریت منابع آب لازم است. در این مطالعه، با استفاده از مدل Water yield نرم افزار InVEST عرضه و تقاضای آب در حوضه آبخیز ایلام مدلسازی شد. دادههای میانگین بارش سالیانه، تبخیر و تعرق سالیانه، عمق محدودکننده ریشه، آب در دسترس گیاه، نقشه کاربری اراضی، مصرف آب و برآورد کمیت آب تولیدشده، مرز حوضه، و زیرحوضههای آبخیز ورودیهای این مدل هستند. نتایج حاصل از اجرای مدل نشان داد در حوضه آبخیز ایلام سالیانه ۴۵ میلیون متر مکعب آب تولید میشود و بیشترین و کمترین مقدار تولید آب به ترتیب در زیرحوضههای ارغوان با ۷ میلیون متر مکعب در سال و چالیمار با ۸۰۲ هزار متر مکعب در سال است. بر اساس نتایج، تفاوتهای عمده در عرضه و تقاضای آب در زیرحوضههای این حوضه آبخیز وجود دارد. بنابراین برنامهریزان و سیاستگذاران باید در چیدمان آمایشی کاربریها به این موضوع مهم توجه داشته باشند و استفاده پایدار از جنگلهای غنی در زیرحوضههای با عرضه بیشتر، مانند زیرحوضه ارغوان، را در دستور کار خود قرار دهند. نتایج ارائه شده در این پژوهش ضمن نشان دادن اهمیت مدلسازی تقاضای آب سطحی و استفاده از آن در سیاستهای کلان تخصیص آب، به مثابه یک دستورالعمل، میتواند به مدیران و برنامهریزان شهر ایلام در اتخاذ تصمیمات معقول در مدیریت اکوسیستم و استفاده صحیح از زمین در منطقه کمک کند.

کلیدواژه ها

تغییرات کاربری اراضی, تقاضای آب, خدمات تولیدی اکوسیستم, عرضه آب, InVEST

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.