اقتصاد سیاسی توسعه در عراق پساصدام: چرخش سیاسی یا بازتولید نظم دسترسی محدود

  • سال انتشار: 1401
  • محل انتشار: فصلنامه رهیافت های سیاسی و بین المللی، دوره: 14، شماره: 2
  • کد COI اختصاصی: JR_SCJPO-14-2_004
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 314
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

حامد کاظمی

دانشجوی دکتری علوم سیاسی. دانشگاه رازی

فرهاد دانش نیا

دانشیار روابط بین الملل. دانشگاه رازی

امیرمحمد حاجی یوسفی

دانشیار علوم سیاسی و روابط بین الملل. دانشگاه شهید بهشتی

چکیده

اضمحلال رژیم بعث و زوال نظم سیاسی مستقر به مثابه یک بزنگاه تاریخی فرصت تحول و تکوین سازوکارهای تحقق بخش تغییرات مطلوب اقتصادی- اجتماعی را پیش روی جامعه و نظام سیاسی عراق قرار داد. با این­حال واقعیت­های این کشور حاکی از پیچیده­تر شدن وضعیت توسعه ملی عراق در برهه پساصدام است. مساله پژوهش حاضر رمزگشایی از چگونگی شکل­گیری سرنوشت موجود و منطق حاکم بر الگوی رکود و شکنندگی فرآیند توسعه اقتصادی در عراق پساصدام است. پرسش اصلی مقاله آن است که قبض و بسط فرآیند توسعه در عراق پساصدام چگونه قابل فهم است؟ فرضیه­ پژوهش بدین صورت طراحی شده که ستیز نیروهای اجتماعی قدرتمند حاضر در سپهر سیاسی عراق پساصدام مانع چرخش سیاسی- نهادی ضروری برای گذار از وضعیت نظم دسترسی محدود و حصول به توسعه پویای ملی در این کشور شده است. یافته­های پژوهش نشان می­دهد کنش­های متقابل نیروهای حاضر در سپهر سیاستگذاری اقتصاد سیاسی عراق پساصدام درجهت تمهید صورت­بندی اندیشه­ای و نهادی منضبط برای باز نمودن قفل­های تاریخی و هدایت توسعه اقتصادی در این کشور گام بر نداشته است. متقابلا بزنگاه تاریخی ناشی از سقوط صدام با بازتولید میراث نهادی گذشته، تشدید رانت­جویی، گسترش مناسبات قائم به شخص و در نتیجه نابرابری در توزیع درآمدها، افزایش هزینه مبادله و تکوین نظم شکننده­ در این کشور همراه شده است. پژوهش به روش تاریخی و با اتکاء به منابع و متون نظری، گزارش­های آماری و تحلیلی موجود صورت گرفته است.

کلیدواژه ها

عراق پساصدام, اقتصاد سیاسی توسعه, میراث نهادی, نظم دسترسی

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.