سحر آهنگر - دانشجوی دکتری، گروه مهندسی آب، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران
محمد همتی - دانشیار، گروه مهندسی آب، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران
مهدی یاسی - دانشیار، گروه مهندسی آبیاری و آبادانی، دانشگاه تهران، کرج، ایران
الن وول - پروفسور، گروه مهندسی علوم زمین، دانشگاه ایالتی کلرادو، کلرادو، آمریکا

آبراهه های کوهستانی با مواد بستری درشت دانه، شیب تند و عمق جریان کم قابل تشخیص می باشند. در این رودخانه ها، اندازه گیری مستقیم دبی یا سرعت جریان، به ویژه در جریان های بالا، اغلب دشوار است؛ لذا استفاده از روابط مقاومت جریان اجتناب ناپذیر خواهد بود. هدف تحقیق حاضر توسعه روابط بی بعد هندسه هیدرولیک در تخمین دبی، بدون اندازه گیری عمق آب می باشد. در این بررسی، مقاومت هیدرولیکی جریان در سه رودخانه کوهستانی عنصرود، سعیدآباد و لیقوان با فرم بسترهای متنوع بر اساس داده های اندازه گیری شده، بررسی و تحلیل گردید و معادله جدیدی برای پیش بینی مقاومت هیدرولیکی جریان ارائه گردید. نتایج تحقیق نشان داد که در رودخانه های کوهستانی، استفاده از پارامتر انحراف استاندارد هندسی توزیع ذرات در معادلات بی بعد هندسه هیدرولیک جریان، ضریب همبستگی و دقت معادلات را افزایش می دهد.

ضریب دارسی-ویسباخ, هندسه هیدرولیک, آبراهه کوهستانی, فرم بستر, متغیرهای بی بعد, داده های صحرایی