مهتاب رهیده - کارشناسی ارشد مهندسی ایمنی،بهداشت محیط زیست Hse موسسه آموزش عالی کار قزوین ایران
روح اله کاظمی - استادیار،دکتری مدیریت محیط زیست،دانشگاه آزاد اسلامی اهواز ،ایران
مسعود منوری - استادیار، دکتری مدیریت محیط زیست،دانشگاه آزاد اسلامی تهران ،ایران

تجزیه و تحلیل مطالعات خطر یکی از اساسی ترین گام ها به منظور افزایش سطح ایمنی در ایستگاه های تقلیل فشارگاز می باشد. این تحقیق با هدف شناسایی و ارزیابی ریسک های فرایندی، کنترل خطرات و آسیب های ناشی از بهره برداری ایستگاه های تقلیل فشار گاز استان تهران صورت پذیرفت، در این تحقیق از روش آنالیز مطالعه عملیات و خطر HAZOP در نرم افزار PHA-Pro استفاده گردید. ابتدا تیم HAZOP تشکیل گردید و سپس با توجه به نظرات اعضای تیم ابتدا گره های فرایندی و فرآیندهای موجود در گره ها در سایت تقلیل فشار شماره ۳ استان تهران شناسایی و تعیین گردید.سپس بررسی ریسک ها با توجه به احتمال وقوع و شدت اثر، ارزشیابی ریسک ها صورت پذیرفت.پس از ارزیابی ریسک به روش HAZOP، ۱۰ گره عملیاتی تعیین شد و با نرم افزار PHA-Pro در جداول مربوطه مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج حاصل از ارزیابی ها نشان داد که در نهایت، یک مورد ریسک خیلی بالا در گره خط و کلکتور ورودی، ۱۹ مورد ریسک بالا در ۸ گره مسیر فیلترینگ، مسیرمجزای میعانات، کلکتور میعانات به لوله تخلیه، کلکتور گاز فیلتر شده، کلکتور گاز حرارت دیده، خط تنظیم فشار گاز، خط وکلکتور خروجی و گره منبع حرارتی شناسایی شد که تمامی موارد مربوط به نشتی می باشد و تنها در گره منبع حرارتی مواردشکستگی خط و شکستگی کلکتور بالا دست نیز وجود داشت. گره های کلکتور گاز فیلتر شده، کلکتور گاز حرارت دیده، خطتنظیم فشار گاز و گره خط و کلکتور خروجی با سه مورد ریسک بالا و گره منبع حرارتی با چهار مورد ریسک بالا، مهم ترین گره های موجود بودند. باتوجه به ماهیت ارزیابی ریسک hazop که بدون در نظر گرفتن حفاظ های موجود بررسی گردید، حفاظ های موجود عنوان شد و به جهت ایجاد حفاظهای کامل تر راهکار هایی ارائه گردید.

کنترل خطر، ارزیابی ریسک ، ایستگاه تقلیل فشار گاز، مطالعه عملیات و خطر، HAZOP-PHAPro، گاز طبیعی تهران