نسترن صابریان - دانشجو دکتری دانشگاه فردوسی مشهد
فردین صادق زاده - استادیار گروه علوم و مهندسی خاک، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
بهی جلیلی - استادیار گروه علوم و مهندسی خاک، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری ،
محمدعلی بهمنیار - استاد گروه علوم و مهندسی خاک، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری

عملیات استخراج فلزات در کانسار عیار پائین ، منجر به تولید مقدار بسیار زیادی سنگ باطله در محیط می شود، فعالیت های معدنکاری سالانه در سطح جهان تولید هزاران میلیون تن سنگ باطله را درپی دارد که با پراکنش گرد و غبار می تواند بر ترکیب خاکهای سطحی منطقه تاثیرگذارباشد با استخراج معدن و عمیق و وسیع تر شدن فضای عملیاتی معدنکاری ، وسعت زمین های تحت تاثیر فعالیت های معدنکاری افزایش می یابد و ضرورت پایش و بازسازی این مناطق نیز بیشترمی شود. در اطراف معدن فیروزه نیشابور نیز فعالیت های معدنکاری و دپو خاک معدن فیروزه در اطراف معدن باعث از-بین رفتن زمین های کشاورزی شده است ، درنتیجه ازبین رفتن زمین های کشاورزی از مهمترین مشکلات کشاورزان محسوب می شود. بنابراین برای جلوگیری از تخریب بیشتر زمین های کشاورزی در اثر دپو خاک معدن فیروزه و احیای زمین های ازبین رفته و استفاده از باطله های معدنی برای اصلاح خاکهای مختلف به بررسی باطله های معدن فیروزه نیشابور پرداخته شد بطوریکه باطله های معدن فیروزه در ۳ سطح ۳،۱ و ۶ درصد به سه نوع خاک اضافه گردید و بعد از انجام۶۰ روز انکوباسیون، فسفر قابل جذب در تیمارها اندازه گیری شد و همچنین شکل های معدنی فسفر به روش جیانگ و گو موردبررسی قرارگرفت . این آزمایش بصورت فاکتوریل و در قالب طرح بلوک کاملا تصادفی در سه تکرار انجام شد. نتایج به دست آمده نشان داد که افزودن خاک معدن فیروزه باعث افزایش عناصر غذایی خاک می شود اما از حد سمیت فراتر نمی رود. درنتیجه می توان از آن جهت اصلاح خاکهای زراعی مختلف استفاده کرد.

خاک معدن فیروزه، فسفر، باطله معدنی ، فسفر معدنی