انتقال مدیریت آبیاری به بهرهبرداران با تمرکز بر تلفیق دانش بومی و رسمی (مورد مطالعه شهرستان بهبهان)

بهره جستن از دانش بومی و تجارب مدیریت سنتی منابع تولید روستایی، در کنار بکارگیری دانش روز در چارچوب دیدگاه مشارکتی، میتواند حیات اجتماعی و اقتصادی منطقه، به ویژه فضای روستایی را بازسازی و متحول سازد. هدف اصلی این پژوهش معرفی نظام بهرهبرداری بنتل به عنوان یک نظام بهرهبرداری گروهی سنتی و شناخت نقش دانش بومی و تجارب کارکردی مدیریت مشارکتی سنتی در پایداری معیشت، مبتنی بر کشاورزی در شهرستان بهبهان است. این پژوهش از نوع پژوهشهای کیفی است که با استفاده از تکنیکهای بحث در گروههای کوچک، مشاهده مشارکتی، مشاهده مستقیم و مصاحبه نیمه ساختار یافته و ساختار نیافته عملیاتی شده است. نتایج نشان داد که در حال حاضر ذیل نظام بهرهبرداری بنتل کشاورزان نوعی همیاری در زمینه مالی، مدیریت منابع آبی و همچنین مدیریت اراضی در میان کشاورزان منطقه وجود دارد. بررسیهای میدانی نشان از آن داشت که نظام بهرهبرداری سنتی بنتل توانسته است تا حدوی منجر به ایجاد سرمایهی اجتماعی در میان بهرهبرداران منطقه گردد. لذا میتوان با بهرهگیری از تمامی نقاط قوت و فرصتهای ایجاد شده در اثر وجود این نظام بهرهبرداری، بهگونهای اقدام به توسعه مدیریت مشارکتی در سطح منطقه نمود که نظام بهرهبرداری بنتل پایه و اساس نظام بهرهبرداری جدید قرار بگیرد. در واقع، از آنجا که دانش بومی، همیاری، رفاقت، دوراندیشی و نیز شرایط خاص هر منطقه، در شیوه بهرهبرداری و استفاده از منابع آب تاثیرگذار بوده؛ بررسی و شناخت شیوههای بومی مدیریت، بهرهبرداری و حفاظت از منابع آب و بهرهگیری از مولفههای مدیریت بومی، در برنامهریزی و طراحی مطلوب فعالیتهای نوین انتقال مدیریت آبیاری و حفاظت از منابع آبی، موثر خواهد بود. ضمن اینکه این رویکرد میتواند در سایر مناطق، ضمن توجه به عوامل پسزمینه نیز پیادهسازی گردد.

کلیدواژه ها:

دانش بومی ، بنه ، نظام بهرهبرداری ، مدیریت مشارکتی آب ، انتقال مدیریت آبیاری