تاثیر قابلیت های محیطی در مطلوبیت رویت پذیری در سراهای بازار ایرانی بر اساس «تئوری گشتالت» و «آنالیز آیزوویست»-(مورد پژوهی: سراهای بازار اصفهان)

سمیه پهلوان; حسین سلطان زاده; فرح حبیب

تاثیر قابلیت های محیطی در مطلوبیت رویت پذیری در سراهای بازار ایرانی بر اساس «تئوری گشتالت» و «آنالیز آیزوویست»-(مورد پژوهی: سراهای بازار اصفهان)

محل انتشار: فصلنامه توسعه پایدار شهری، دوره: 3، شماره: 9

سال انتشار: 1401

نوع سند: مقاله ژورنالی

زبان: فارسی

مشاهده: 180

فایل این مقاله در 18 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

دریافت فایل کامل مقاله

صدور گواهی نمایه سازی
من نویسنده این مقاله هستم

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

https://civilica.com/doc/1639836

شناسه ملی سند علمی:

JR_USD-3-9_003

تاریخ نمایه سازی: 5 اردیبهشت 1402

چکیده مقاله:

توجه به انتظام حواس در محیط با خلق فضاهای مناسب در جهت رفع نیاز انسان می تواند زمینه ساز تفکر و تعمق گردد. انسان به کمک حس بینایی فضا را تجربه کرده و در ذهن خود تصویری به شکل نقشه شناختی پیوسته و سامان یافته ایجاد می کند. ازآنجایی که چگونگی درک محیط و انطباق ویژگی های عینی محیط و دریافت های متفاوت ذهنی از چالش های مطرح در حوزه روان شناسی محیط است، بنابراین پژوهش حاضر باهدف نشان دادن مطلوبیت رویت پذیری و میدان دید، میزان جذابیت بصری در سراهای بازار اصفهان را مورد تجزیه وتحلیل قرار می دهد و به ارزیابی محیط ادراکی با استفاده از تئوری روانشناسی گشتالت و قابلیت های محیطی در سنجش خطوط دید ناظر می پردازد. سوال اصلی پژوهش در این است که چه رابطه ای میان محور دید انسان و ادراک گشتالتی در ورودی و حیاط سراهای بازار تاریخی اصفهان وجود دارد؟ پاسخ به این سوال در قالب فرضیه ای مطرح می شود؛ که به نظر می رسد دید ناظر با مباحث گشتالتی در ورودی و حیاط سراها رابطه مستقیم دارد. نتایج حاصل از این پژوهش با معیارهای تولیدشده توسط نسخه فعلی depthmapX و همچنین ملاحظات نظری تشریح می گردد و شاخصه های اصول گشتالت به عنوان یکی از معیارهای قابلیت محیطی بر ادراک بصری انسان در سراهای بازار اصفهان موردبررسی قرار می گیرد. دید از حیاط و دید از ورودی با استفاده از شاخصه های آیزوویستی ازجمله مساحت، فشردگی، جمع شدگی، بسته شدگی و محیطی تحلیل می شود. جهت تهیه گزارش به صورت میدانی از ۱۲ دانشجوی معماری ناآشنا با محیط و ۱۲ کسبه آشنا با محیط خواسته شد با حضور در فضا به تبیین مولفههای تاثیرگذار در جهت درک کیفیت محیطی بپردازند و این سنجش بر روی ۱۲ سرا (کوچک، متوسط، بزرگ) صورت می پذیرد. نتایج حاصل از این پژوهش نشان می دهد که در حیاط میان دید آیزوویستی، مساحت و درک شاخصه های گشتالتی رابطه مستقیم برقرار است، بدین منظور که هر چه مساحت حیاط بیشتر باشد دید گسترده تری به انسان برای درک فضا می دهد. در ورودی، گستره دید با اصول گشتالتی در همه موارد رابطه مستقیم ندارد چراکه دالان های طولانی میدان دید کمتری فراهم کرده و مکانی برای تامل، مکث و دید متفاوت گشتالتی مهیا می سازد.

کلیدواژه ها:

قابلیت محیطی ، رویت پذیری فضا ، تئوری گشتالت ، آنالیز آیزوویست ، سراهای بازار اصفهان

نویسندگان

سمیه پهلوان

دانشجوی دکتری، گروه معماری، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

حسین سلطان زاده

استاد، گروه معماری، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

فرح حبیب

استاد، گروه معماری، واحد علوم و تحقیقات ، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :

اسفندیاری، اکرم، و ترکاشوند، عباس. (۱۳۹۹). کاربرد تحلیل آیزوویست و ...
DOI: ۱۰.۳۴۷۸۵/J۰۱۱.۲۰۲۱.۱۰۵ایروانی، محمود، و خداپناهی، محمد کریم. (۱۳۹۰). روانشناسی احساس ...
آرنهام رودولف. (۱۳۹۱). هنر و ادراک بصری، روانشناسی چشم خلاق ...
https://sid.ir/paper/۱۹۰۵۳۰/faبل، سیمون. (۱۳۹۴). عناصر طراحی بصری در منظر، مترجم: محمد ...
پهلوان، سمیه، و سلطان زاده، حسین، وحبیب، فرح. (۱۴۰۱). سنجش ...
DOI: ۱۰.۳۰۴۹۵/juepd.۲۰۲۲.۱۹۷۲۰۲۶.۱۰۹۹حیدری، علی اکبر، و کیایی، مریم. (۱۳۹۸). تحلیل تطبیقی ...
DOI: ۱۰.۳۴۷۸۵/J۰۱۱.۲۰۱۹.۳۶۸داندیس، دونیس. (۱۳۹۵). مبادی سواد بصری. تهران: نشر سروش ...
دانشگر مقدم، گلرخ، و اسلامپور، مرمر. (۱۳۹۰). تحلیل نظریه قابلیت ...
http://www.armanshahrjournal.com/article_۳۳۲۱۳.htmlشاپوریان، رضا.(۱۳۸۶). اصول کلی روانشناسی گشتالت. چاپ اول، تهران: انتشارات ...
علیالحسابی، مهران، و حسینی، سیدباقر، و نسبی، فاطمه.(۱۳۹۱). تحلیل کیفیت ...
DOI:۱۰.۳۰۴۷۵/isau.۲۰۱۳.۶۱۹۵۶غفاری سده، علی.(۱۳۷۱). مبانی طراحی فضای متوالی در معماری شهر. ...
DOR:۲۰.۱۰۰۱.۱.۱۶۸۳۸۷۰.۱۳۷۱.۲.۴.۱۰.۱غلامی، رستم، و بمانیان، محمدرضا، و انصاری، مجتبی .(۱۳۹۳) .گشتالت ...
DOI: ۱۰.۲۲۰۵۱/JJH.۲۰۱۵.۱۹۳۷کلینی ممقانی، ناصر، و سیدعربی، میرهادی، و ناصرالاسلامی، حسین. ...
DOI: ۱۰.۲۲۰۵۹/jfava.۲۰۱۴.۳۶۴۴۵گروتر، یورگ. (۱۳۹۳). زیباشناختی در معماری(ترجمه دکتر جهانشاه پاکزاد ...
گلرخ، شمین. (۱۳۹۱). مکان و هویت شخصی: نقش محیط کالبدی ...
لنگ، جان.(۱۳۸۶). آفرینش نظریه معماری نقش علوم رفتاری در طراحی ...
مایس، پی یرفون. (۱۳۹۰). نگاهی به مبانی معماری از فرم ...
مرتضوی، شهناز. (۱۳۸۰). روانشناسی محیط. تهران: انتشارات دانشگاه شهید بهشتی ...
مطلبی، قاسم. (۱۳۸۰). روانشناسی محیطی دانشی نو در خدمت معماری ...
مک اندرو، فرانسیس تی. (۱۳۸۷). روانشناسی محیط(ترجمه غلامرضا محمودی). تهران: ...
نقد بیشی، رضا، و برق جلوه، شهیندخت، و اسلامی، سید ...
DOI: ۲۰.۱۰۰۱.۱.۱۷۳۵۹۵۶۲.۱۳۹۵.۱۰.۲.۷.۴· Arnheim, R. (۱۹۷۴). Art and visual perception’, a ...
Benedikt, M. L. (۱۹۷۹). To Take Hold of Space: Isovist ...
DOI: ۱۰.۱۰۶۸/b۰۶۰۰۴۷Berger, S., U. Wagner, and C. Schwand. (۲۰۱۲). Assessing ...
DOI:۱۰.۱۰۰۲/MAR.۲۰۵۳۰Davis, L. S. & Benedikt, M. L. (۱۹۷۹). Computational Models ...
DOI:۱۰.۱۰۱۶/۰۱۴۶-۶۶۴X(۷۹)۹۰۰۷۶-۵Dzebic, V. (۲۰۱۳). Isovist analysis as a tool for capturing ...
http://hdl.handle.net/۱۰۰۱۲/۷۵۱۱Essam, M. (۲۰۲۱). Achieving the Visual Perception and Gestalt Psychology ...
DOI: ۱۰.۴۲۳۶/ojapps.۲۰۲۱.۱۱۱۰۰۳Franz, G., von der Heyde, M., & Bülthoff, H. ...
https://hdl.handle.net/۱۱۸۵۸/۰۰-۰۰۱M-۰۰۰۰-۰۰۱۳-D۴C۱-۵Gad, D. (۲۰۱۸). Information Design of Public Documents: Applying Gestalt ...
DOI:۱۰.۱۳۱۴۰/RG.۲.۲.۱۶۰۹۷.۳۵۶۸۱Gibson, J. (۱۹۶۷). The Senses Considered as Perceptual Systems. Westport, ...
https://www.jstor.org/stable/۲۰۱۱۴۵۵۳· Gordon, I. (۲۰۰۴). Theories of Visual Perception. NewYork: Taylor ...
DOI: ۱۰.۱۱۷۷/۰۰۱۳۹۱۶۵۰۰۳۲۳Hillier, B., & Hanson. (۱۹۸۴). The Social Logic of ...
DOI: ۱۰.۱۰۱۷/CBO۹۷۸۰۵۱۱۵۹۷۲۳۷· Kim, Y.S., Jeong, J.Y., Kim, M.K., Lee, S.W., ...
DOI: ۱۰.۴۳۲۴/۹۷۸۱۳۱۵۰۰۹۲۹۲Kohler, W. (۱۹۷۰). Gestalt Psychology: The Definitive Statement of ...
Metwally, E. (۲۰۲۱). Achieving the Visual Perception and Gestalt Psychology ...
DOI: ۱۰.۴۲۳۶/ojapps.۲۰۲۱.۱۱۱۰۰۳Ostwald, M. J., & Dawes, M. (۲۰۱۳). Prospect- refuge ...
Stevensson, H. )۲۰۱۴(. Emegence: The Geshtalt Approach to Change. Unleashing ...
Brown, F. (۲۰۰۳). The Visibility Graph: An approach for the ...
Turner, P. (۲۰۰۵). Affordance as Contect. Interacting with computers. ۱۷(۶), ...
DOI: ۱۰.۱۰۱۶/j.intcom.۲۰۰۵.۰۴.۰۰۳Wagemans, J., Elder, J. H., Kubovy, M., Palmer, S. ...
DOI: ۱۰.۱۰۳۷/a۰۰۲۹۳۳۳Wagman, Jeffrey B., Blau, Julia J. C. (۲۰۲۰). Perception ...
DOI: ۱۰.۴۳۲۴/۹۷۸۰۴۲۹۳۱۶۱۲۸Wertheimer, M. (۱۹۲۳). Untersuchungen Zur Lehre Von Der Gestalt. ...
DOI: ۱۰.۱۰۰۷/BF۰۰۴۱۰۶۴۰Wertheimer, M. (۱۹۳۸). Geahtalt Theory. London: Kegan, Trench, Trubner ...
Wiener, J. M., & Franz, G. (۲۰۰۴). Isovists as a ...
doi:۱۰.۱۰۰۷/۹۷۸-۳-۵۴۰-۳۲۲۵۵-۹_۳· Withagen, R., J.de Poel, H., Araujo, D. & Pepping, ...
DOI: ۱۰.۳۹۶۸/۸۱۱۷ ...

نمایش کامل مراجع