رضا بندریان - استادیار پژوهشی پژوهشگاه صنعت نفت

صنایع مختلف با توجه به شرایط و ویژگی های خاص خود دارای رژیم های فناورانه ی متفاوت و اختصاصی خود هستند. این تفاوت در حوزه ی بالادستی صنعت نفت با توجه به ویژگی های خاص آن از سایر صنایع پررنگ تر است. بر این اساس مقاله ی حاضر به بررسی ابعاد رژیم فناورانه ی صنعت نفت با تمرکز بر حوزه ی بالادستی پرداخته است. به علاوه، به منظور پررنگ کردن تفاوت میان رژیم فناورانه ی این صنعت با سایر صنایع به تشریح ویژگی های خاص کسب وکار حوزه ی بالادستی صنعت نفت و فعالیت های فناورانه در این حوزه پرداخته می شود. بررسی ها نشان می دهد که مهم ترین ویژگی های رژیم فناورانه ی حوزه ی بالادستی صنعت نفت عبارتند از: دوره ی عمر طولانی فناوری، ضرورت قابلیت یکپارچه سازی فناوری ها، وابستگی به مسیر و ویژگی انباشتی در پیشرفت های فناورانه، نرخ پایین نوآوری فناورانه (بنیادی)، زمان طولانی و هزینه ی بالای توسعه، تجاری سازی و انتشار فناوری، مشارکت مشتریان در فرآیند نوآوری، حجم بالای ابداعات فناورانه ی تدریجی در یک فناوری به دلیل به کارگیری سفارشی فناوری در هر پروژه. شواهد نشان می دهد که حوزه ی بالادستی صنعت نفت به عنوان یک صنعت دانش محور و سرمایه بر دارای رژیم فناورانه ی متفاوت و متمایزی نسبت به سایر صنایع است. این یافته از آن جهت اهمیت دارد که این تفاوت ها می تواند بر الگوی یادگیری و همپایی فناورانه و پنجره های فرصت در این صنعت تاثیر چشمگیری داشته باشد.

رژیم فناورانه, ویژگی های رژیم فناورانه, حوزه ی بالادستی صنعت نفت.