بررسی کاریولوژیکی دو گونه از جنس کهور (Prosopis L.) با استفاده از سیستم آنالیز تصویری

گیاه کهور (Prosopis) از خانواده Fabaceae به عنوان یک گونه درختی صحرایی، علاوه بر ویژگی هایی نظیر مقاومت به خشکی و شوری، تثبیت شن های روان و جلوگیری از فرسایش خاک، دارای خواص دارویی و درمانی مختلفی نیز است. با توجه به اقلیم خشک و نیمه خشک ایران، کشت این گیاه میتواند در برنامه های احیاء جنگل در مناطق خشک، استفاده شود. یکی از جنبه های بررسی تنوع گونه های گیاهی، تنوع کروموزومی از لحاظ تعداد کروموزوم و سطح پلوئیدی است که می تواند در برنامه های به نژادی، برای تولید گونه های برتر مفید باشد. در این تحقیق خصوصیات کروموزومی دو گونه مختلف P. farcta و P. cineraria، با استفاده از سیستم آنالیز تصویری، در موسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع کشور، مورد مطالعه قرار گرفت. برای این منظور پس از کشت بذور گونه های مورد بررسی و تولید ریشه چه، مراحل پیش تیمار، تثبیت، هیدرولیز و رنگ آمیزی روی آنها انجام شد و پس از تهیه کاریوتیپ، یکسری از پارامترهای سیتوژنتیکی نظیر طول کل کروموزوم (TL)، طول بازوی بلند (LA)، طول بازوی کوتاه (SA)، نسبت بازوها (AR) و شاخص سانترومری (CI) اندازه گیری و پارامترهایی نظیر اختلاف درصد طول نسبی بزرگترین و کوچکترین کروموزوم (DRL)، شاخص نامتقارن بودن درون کروموزومی (A۱)، شاخص نامتقارن بودن بین کروموزومی (A۲) و درصد شکل کلی (%TF) محاسبه گردید. براساس نتایج بدست آمده هر دو گونه مورد مطالعه، دیپلوئید با تعداد کروموزوم ۲n=۲۸ و تعداد کروموزوم پایه x=۱۴ بودند. گونه P. cineraria در مقایسه با گونه P. farcta از کروموزوم های بزرگتری برخوردار بود. از نظر فرمول کاریوتیپی، هر دو گونه P. farcta و P. cineraria دارای فرمول کاریوتیپی ۱۰m+۴Sm بودند که این موضوع بیانگر این است که گونه های مذکور عمدتا دارای کروموزوم های با سانترومر میانی می باشند. از لحاظ شاخص های تقارن درون کروموزومی و بین کروموزومی، گونه های مذکور دارای کاریوتیپ متقارن بودند که با توجه به رابطه ای که بین تقارن و تکامل کاریوتیپی وجود دارد، بنظر می رسد هر دو گونه از کاریوتیپ ابتدائی برخوردار هستند.

کلیدواژه ها:

سیتوژنتیک ، سیستم آنالیز تصویری ، کروموزوم ، کهور ، Prosopis