بررسی و تحلیل فلسفه نظری تاریخ از نگاه کسروی

  • سال انتشار: 1401
  • محل انتشار: دوفصلنامه پژوهشنامه تمدن ایرانی، دوره: 4، شماره: 2
  • کد COI اختصاصی: JR_KJICR-4-2_010
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 152
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

مهدی اسدی

استادیار گروه تاریخ دانشگاه شهید باهنر کرمان

پرویز حسین طلایی

استادیار گروه تاریخ دانشگاه شهید باهنر کرمان

چکیده

مضامین و مسائل مرتبط با فلسفه نظری تاریخ قدمتی به اندازه حیات بشر دارد. ادیان و مکاتب فکری- فلسفی هر یک بسته به نوع مبانی هستی­شناسی خود، نگاه خود را نسبت به کلیت تاریخ و حرکت آن بیان نموده اند. پاسخ گویی به سه سوال عمده فلسفه نظری تاریخ(محرک، مسیر، هدف) از جمله مسائل مورد توجه ادیان و مکاتب فلسفی است. هرچند کسروی از تفکر فلسفی و ماهیت آن روی گردان بود و توجه به آن را سبب تباهی انسان می­دانست، اما رویکرد دینی او به سیر تاریخ جهان و برپا نمودن یک دستگاه فکری مستقل برای خود به نوعی او را نیز وادار به پاسخ گویی به سوالات اساسی فلسفه نظری تاریخ نمود. در مقاله حاضر تلاش بر این است تا پاسخ به سه سوال اصلی فلسفه نظری تاریخ را در تفکرات کسروی بیابد. این پژوهش که براساس شیوه پژوهش های تاریخی، توصیفی-تحلیلی و آثار کسروی انجام گرفته، نشان خواهد داد که با توجه به رویکرد دینی کسروی، محرک تاریخ از نگاه او نبرد میان ماهیت خیر و شر (جان و روان)انسان و نقش مشیت الهی در آوردن برانگیختگان است. از منظر او مسیر تاریخ در دو بعد ماهیت انسانی استکمالی و رو به پیشرفت است و هدف و غایت تاریخ پیوند علم و دین و باور به جهان دیگر در ادامه جهان فعلی محسوب می­گردد.

کلیدواژه ها

کسروی, فلسفه نظری تاریخ, قوه محرکه تاریخ, مسیر تاریخ, غایت تاریخ

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.