زهرا محمدی - دانشجوی ارشد روانشناسی تربیتی ، آموزگار بیجار
جمال مرادپور - استادیار دانشگاه فرهنگیان کردستان ، سنندج
زهره دهقانی - دانشجوی ارشد روانشناسی تربیتی دانشگاه زنجان

این پژوهش تحت عنوان اختلال هرزه خواری (پیکا) دردانش آموز پایه اول ؛ نشانگان ، علل ، درمان از نوع تحقیقات کاربردی استکه به شیوه ی اقدام پژوهی (پژوهش حین عمل) انجام گرفته است . برای جمع آوری اطلاعات از ابزارهای مشاهده ، مصاحبه ،مشاهده مشارکتی ، بررسی پرونده تحصیلی و تربیتی و مراجعه به روایت های والدین و مدیر و همکلاسان استفاده شده است .هدفاین پژوهش ارائه و اجرای راهبردهای مفید جهت کاهش رفتار هرزه خواری دانشآموز پایه اول بود؛ در این راستا از جمله اهدافی کهبا این اقدام پژوهی پیگیری شد عبارت بود از: کاهش اختلال رفتاری هرزهخواری، پیگیری و درمان مشکلات جسمانی، برطرف نمودنمشکلات مالی و آموزشی خانواده، بهبود الگوی فرزندپروری و تعاملات اجتماعی، درمان آسیب های روانی و تقویت اعتماد به نفس دردانش آموز مورد پژوهش. بدین منظور پس از مشاهده رفتار پیکا اطلاعات جامعی درباره مشکل و راه های درمان از طریق مصاحبه باروان درمانگران، کتاب و مقالات و سایت ها جمع آوری شد. بعد از تجزیه و تحلیل اطلاعات عوامل زمینه ساز مشکل شناسایی شد ازجمله:ناتوانی ذهنی، دردسترس نداشتن مواد غذایی باارزش، ضعف در اعتماد به نفس و مهارتهای اجتماعی به واسطه الگوی غلطفرزندپروری، داشتن والدین بی اطلاع و نبود یک مرجع کمک کننده در حل مشکل. باشناسایی این عوامل راه حل هایی جهت حلمشکل اتخاذ شد از جمله: جلب همکاری خانواده و ارائه آموزش های لازم به آنها، استفاده از روشهای تقویت رفتار های مغایر،خاموشی، تقویت مثبت،ارائه آموزشهای لازم بااستفاده از انیمیشن، نمایش عروسکی،قصه ، دادن مسئولیت ، تقویت ظرفیت ارتباطیو....انچه در نتیجه مشاهدات ثانویه جمع آوری شد و مقایسه وضعیت دانش آموز با مشاهدات اولیه حاکی از تاثیر چشمگیر راهکارهایدرمانی در کاهش رفتار پیکا، کاهش مشکلات جسمانی و افزایش اعتماد به نفس و مهارت های ارتباطی در رابطه با همسالان بود.

اختلال هرزه خواری ، پیکا