حبیب اله قنبری - کارشناسی نرم افزار کامپیوتر دانشگاه فنی و مهندسی باهنر شیراز، متصدی اتاق کنترل سازمان حمل و نقل ریلی شهردار شهر شیراز .
ابراهیم آوند - کارشناسی نرم افزار کامپیوتر دانشگاه فنی و مهندسی باهنر شیراز، کارشناس کنترل ترافیک اتاق کنترل سازمان حمل و نقل ریلی شهردار شهر شیراز.
امیر مهابادی - کارشناسی نرم افزار کامپیوتر دانشگاه فنی و مهندسی باهنر شیراز ، کارشناس کنترل ترافیک اتاق کنترل سازمان حمل و نقل ریلی شهردار شهر شیراز.

هدف مقاله حاضر بررسی نقش سیستم های نظارت اتوماتیک برسرعت و ایمنی قطار درون شهری می باشد.روش تحقیق حاضر توصیفی– تحلیلی می باشد. امروزه با ظهور نسل جدیدی از سیستم های نظارتی در صنعت حمل و نقل ریلی ، امکان مکانیزه شدن فرآیند نظارت در بخش های عملیاتی مترو فراهم شده است. با گذشت زمان و سریع تر شدن حرکت قطارها و افزایش تعداد آن نیاز به داشتن سیستمی برای دور نگه داشتن قطارها از یکدیگر جهت جلوگیری از تصادم کاملا احساس می شد. اگر همواره قطارها سر وقت حرکت می کردند وهیچگاه در مسیر دچار خرابی نمی شدند نیاز چندانی به سیستم کنترل ترافیک و سیگنالینگ احساس نمی شد. از سوی دیگر اگر قطارها آنقدر آهسته حرکت می کردند که راهبر می توانست در صورت دیدن مانعی در جلوی قطار خود، آنرا متوقف می کرد در این صورت نیز نیازی به سیگنالینگ نبود. در صنعت مترو سیستم های نظارتی از طریق متمرکز کردن عملیات کنترل و نظارت به ساماندهی عملیات نواحی سوئیچیگ خطوط شبکه مترو می پردازند. در متروی شیراز، مراکز نظارت و کنترل بر عملیات ریلی به صورت یکپارچه و بر اساس شبکه ای از سیستم های کامپیوتری طراحی و پیاده سازی می شوند که وظیفه حفاظت از ایمنی عملیات سیر و اعزام قطارها را برعهده دارند. بنابراین وظیفه نظارت بر عملیات اعزام و دریافت قطارها و نیز سیر و حرکت آنها در طول مسیر ریلی به شکل قابل توجهی راحت و ساده شده است. هرچند در بدو امر چنین به نظر می آید که سیستم های نظارتی مترو در شرایط بحرانی بدون دخالت عامل انسانی در حفظ ایمنی شبکه ریلی چندان کارایی ندارند اما این سیستم ها می توانند با ارائه ابزارهای مناسب ، امکان اتخاذ تصمیم صحیح و مناسب را برای راهبران مرکز فرمان به منظور بازگرداندن شبکه مترو به حالت عادی فراهم نمایند. از سوی دیگر فرآیند نظارت در شبکه مترو در موارد حاد نظیر بروز اغتشاشات ترافیکی از طریق پوشش کنترلی و نظارتی فرآیندهای مهم عملیات مترو نظیر اعزام تیم نگهداری و تعمیرات ، نظارت برصحت عملکرد محافظ اتوماتیک قطار ، توقف اضطراری قطار در طول مسیر یا در امتداد سکوی مسافری ، تخلیه مسافران درمواقع اضطراری و غیره ، خطوط مترو را به خوبی مدیریت می کند.

سیستم های نظارت اتوماتیک، قطار درون شهری، مترو، سرعت و ایمنی قطار درون شهری.