تحلیل کهن الگویی بهشت و گندم در شعر سبک عراقی بر اساس نظریه کارل گوستاو یونگ

رویکرد کهن الگویی را باید به عنوان رویکردی میان رشته ای به شمار آورد که ریشه در نقد روان شناختی دارد. این رویکرد بر پایه اندیشه های کارل گوستاو یونگ شکل گرفته و به بررسی و تحلیل انواع کهن الگوها در ضمیر ناخودآگاه انسان می پردازد. در واقع آراء یونگ با آثار عرفانی و دینی سازگار و قابل تحلیل است و در این پژوهش که به روش توصیفی تحلیلی تدوین شده، هدف بررسی تحلیل کهن الگویی بهشت و گندم در شعر سبک عراقی بر اساس نظریه کارل گوستاو یونگ در اهم متون منظوم عرفانی است. با توجه به کهن الگوی یونگ در این آثار عرفانی، مساله رانده شدن انسان از بهشت به عنوان یکی از مهمترین وجوه تراژیک زندگی و از جمله مهمترین چالش ها و دغدغه های انسان در طول تاریخ با شاخصه هایی چون ناخودآگاه جمعی، کهن الگوی خرد (گندم)، در تعامل است. با توجه به دیدگاه شاعرانی همانند مولانا، عطار، حافظ، و ... می توان گفت که بهشتبه عنوان مکانی که آدمی در رویاهای خود در پی آن است، در کهن الگوی یونگ نماد ناخودآگاه جمعی و گندم کهن الگویی از معرفت ازلی و الهی است که خوردن ان با توجه به وسعت وجودی محدود آدمی حرمت پیدا نمود. نتایج پژوهش نشان دهنده آن است که متون فارسی عرفانی به خصوص متون متقدم منظوم بویژه در سبک عراقی به دلایل و عوامل گوناگون بستری مناسب را فراهم کرده اند که اسطوره گناه ازلی و داستان خوردن میوه ممنوعه و رانده شدن از بهشت به صورت قابل توجهی در این گونه آثار منعکس گردد.

کلیدواژه ها:

بهشت.کهن الگوی یونگ ، گندم. متون منظوم عرفانی. هبوط