بررسی تطبیقی کارکردهای هنری عنصر رنگ و تناسبات آن با محتوای افسانه ها در منظومه های هفت پیکر و هشت بهشت

  • سال انتشار: 1401
  • محل انتشار: چهاردهمین کنفرانس بین المللی زبان، ادبیات، فرهنگ و تاریخ
  • کد COI اختصاصی: LLCSCONF14_054
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 192
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

ثریا آذربراء

دانشجوی دوره دکتری زبان و ادبیات فارسی، گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد خلخال، دانشگاه آزاد اسلامی، خلخال، ایران

ثوراله نوروزی داودخانی

استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی ، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

محمدرضا شاد منامن

استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد خلخال، دانشگاه آزاد اسلامی، خلخال، ایران

رضا مصطفوی سبزواری

استاد گروه زبان و ادبیات فارسی، گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد تهران، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران

چکیده

شاعری که هم بر صورت و هم بر محتوا می اندیشد نمی تواند از برخی ظرفیت های گسترده زبان غافل بماند. عنصر رنگ علاوه بر ایجاد و انگیزش انواع هنرسازه ها می تواند در القای مضامین و باورهای فرهنگی نقشی بسزا داشته باشد. در پژوهش حاضر به روش توصیفی - تحلیلی، به بررسی تطبیقی کارکردهای هنری و تناسبات محتوایی عنصر رنگ در دو منظومه هفت پیکر و هشت بهشت پرداخته شده است. نتایج نشان می دهد که نظامی هنر سازه هایی چون حسن تعلیل، تمثیل، استعاره، کنایه و ایهام را با استفاده از عنصر رنگ ایجاد کرده است. پیرنگ و حوادث مربوط به هر کدام از این داستان ها با رنگ مخصوص به آن هماهنگ و متناسب است به گونه ای که هیچ رنگ دیگری را نمی توان به جای رنگ دیگر به کار برد. نظامی در تناقضی شاعرانه، هر کدام از رنگ ها را بر رنگ دیگر برتری می دهد؛ گویا با این روش می خواهد به رقابت پنهانی شاهزادگان راوی این داستان ها برای جلب محبت بهرام گور اشاره بکند. امیرخسرو دهلوی در آغاز همه افسانه ها تصویری از طلوع صبح به نمایش می گذارد که متناسب با رنگ همان گنبدی است که بهرام گور در آن اقامت خواهد کرد و به نوعی «براعن استهلال» به کار می برد. او همچون نظامی در پایان هر کدام از داستان ها به برتری رنگ مخصوص آن گنبد اشاره می کند. از میان افسانه های هشت بهشت، دو گنبد مشکین و گلناری ارتباط محتوایی چندانی با رنگ منتخب ندارند.

کلیدواژه ها

عنصر رنگ، هفت پیکر، هشت بهشت، نظامی، امیرخسرو، کارکردهای هنری

مقالات مرتبط جدید

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.