نظریه «مخاطب محوری» رویکردی در نقد ادبیات کودکان

  • سال انتشار: 1401
  • محل انتشار: فصلنامه مطالعات زبان فارسی ( شفای دل سابق)، دوره: 5، شماره: 11
  • کد COI اختصاصی: JR_JSHD-5-11_005
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 269
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

علیرضا صغیر

دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، واحد تربت حیدریه، دانشگاه آزاد اسلامی، تربت حیدریه، ایران.

محمود فیروزی مقدم

استادیارزبان وادبیات فارسی، واحد تربت حیدریه، دانشگاه آزاداسلامی، تربت حیدریه، ایران (نویسنده مسئول)

مریم جلالی

دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران.

مهیار علوی مقدم

دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه حکیم سبزواری، سبزوار، ایران.

چکیده

پژوهش در حوزه ادبیات کودکان با فرض مخاطب کودک ویژگی های منحصر به فردی دارد که ناشی از ماهیت متفاوت آن است و پژوهش در این حوزه را تحت تاثیر قرار می دهد. درک این ویژگی ها مستلزم توجه به اثرات معطوف به قید کودک در حیطه دانش و سپس پژوهش ادبیات کودکان است. نویسندگان و منتقدان ادبیات کودکان، باید به ویژگی های زبانی و توانایی درک و فهم مخاطبان خود، توجه ویژه ای داشته باشند. این سخن موید اهمیت نظریه «مخاطب محوری» در میان نظریه های سه گانه ادبی یعنی «مولف محوری»، «متن محوری» و «مخاطب محوری» است. پژوهشگر با بررسی ویژگی های عناصر زبانی و درون مایه آثار کودکان و تطبیق آن با ویژگی های مخاطبان و از جهتی بازنگری در کارکرد رویکردهای نقد ادبی بر اساس نظریه های سه گانه ادبی مذکور، به دنبال یافتن پاسخی است که نشان دهد، نظریه «مخاطب محوری» در بین نظریات سه گانه ادبی در ادبیات کودکان اهمیت ویژه ای دارد و این نظریه می تواند معیاری برای پژوهشگر باشد تا با بهره گیری از آن به نقد ادبیات کودکان بپردازد. در این پژوهش به روش توصیفی تحلیلی و با استفاده از داده های کتابخانه ای، کارکرد رویکردهای نقد ادبی در ادبیات کودکان بررسی و تحلیل شده است. نتایج این پژوهش اهمیت نظریه «مخاطب-محوری» را اثبات و تطبیق و بررسی آثار تولید شده کودکان بر اساس نظریه ادبی فوق، معیارهای مناسب نقد را برای نویسندگان این حوزه مشخص و معرفی خواهد کرد.

کلیدواژه ها

ادبیات کودکان, نظریه مخاطب محوری, زبان و درون مایه, رویکرد نقد

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.