بررسی بازنمود ایدئولوژی در گفتمان شعری «الارض و الجرح الذی لا ینفتح» امل دنقل بر اساس مربع ایدئولوژیک ون دایک
- سال انتشار: 1401
- محل انتشار: فصلنامه ادب عربی، دوره: 15، شماره: 1
- کد COI اختصاصی: JR_JALIT-15-1_002
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 277
نویسندگان
گروه زبان و ادبیات عربی دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه فردوسی، مشهد، ایران
گروه زبان و ادبیات عربی دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه فردوسی، مشهد، ایران.
گروه زبان و ادبیات عربی دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه فردوسی، مشهد، ایران
چکیده
زبان در تمام عرصه های زندگی جوامع بشری نمود دارد و از دیرباز در تمام سطوح زندگی بشر سامان دهنده روابط میان انسان ها و زیربنای شکل گیری مناسبات، منعکس کننده باور، دیدگاه و تجربیات میان انسان ها بوده است. تحلیل انتقادی گفتمان که در بستر اندیشه های جامعه شناسی تکوین یافته، رویکردی اجتماعی به زبان دارد و به بررسی سازوکارهای آن از خلال بافت سیاسی و اجتماعی میپردازد و در پی آشکارسازی روابط پنهان اجتماعی است. جستار پیش رو با تکیه بر روش توصیفی- تحلیلی و در نظر گرفتن نظریه اجتماعی- شناختی ون دایک به گفتمان کاوی قصیده «الارض والجرح الذی لاینفتح» امل دنقل- شاعر ملتزم به جامعه عرب -پرداخته لذا این پژوهش با کاربست ارکان مربع ایدئولوژیک، قصیده را گفتمانی سیاسی- اجتماعی در نظر میگیرد و آن را سازهای اجتماعی میپندارد و به دنبال کشف نابرابر اجتماعی و ویژگی های منفی گفتمان مسلط در راستای بازتعریف معانی و اقناع مخاطب و تبیین ایدئولوژی شاعر است. از این رو گفتمان شعری را نوعی کنش میداند که به طور اجتماعی شکل گرفته است و به جای آنکه آن را نوعی هماهنگی آرمانی و زیبایی شناختی بداند آن را نمونه ای از نهاد ادبی متغیری پنداشته که به واسطه واژگان نشان دار، شاخص گذاری، ساخت های نحوی، کاربردهای بلاغی اعم از استعاره و مجاز و...به قطبیت سازی دست زده و هژمونی گفتمان مسلط را درهم میشکند و با این کار توزیع نابرابر قدرت در جامعه کنونی را بازمی تاباند و به چالش میکشد و در نتیجه مشخص گردید که شاعر در این قصیده، بیشتر تکیه بر غیریت سازی می کند تا چهره اسرائیل و سایر استعمار گران و دشمنان داخلی (حاکم عربی) را به مردم جامعه اش بنمایاند و ایدئولوژی مبارزه را در ذهن مخاطب نهادینه کند و در تلاش است مخاطب را معطوف به واقعیت و جهانی که هست کند نه دنیایی که شاعر می خواهد بسازد پس این سروده همزاد یا معادل رمزآلودی است برای حوادثی که در این زمان رخ داده استکلیدواژه ها
تحلیل گفتمان, زبان, قدرت, جامعه, ایدئولوژی, ون دایکاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.