راهله احمدپور - عضو هیات علمی گروه زیست شناسی / دانشکده علوم پایه، دانشگاه صنعتی خاتم الانبیاء بهبهان
یاسمین بچاری - دانشجوی کارشناسی/ رشته زیست شناسی/ دانشکده علوم پایه، گروه زیست شناسی، دانشگاه صنعتی خاتم الانبیاء بهبهان
سعیدرضا حسین زاده - گروه زیست شناسی، پژوهشکده تعلیم و تربیت، آموزش و پرورش، خوزستان، اهواز

تنش خشکی در مناطق دیم کشور از مهمترین عوامل کاهش رشد، عملکرد و جوانه زنی بذر نخود است. برای برررسی تیمار چای کمپوست در بهبود شاخص های جوانه زنی و رشدی بذر نخود (رقم عادل) در شرایط تنش خشکی، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار در دانشگاه صنعتی خاتم الانبیاء بهبهان به اجراء درآمد. تیمارهای مطالعه شامل: چای کمپوست با سطوح صفر، ۵، ۱۵ و ۲۵ درصد حجمی و تنش خشکی با تیمارهای صفر، ۳/۰-، ۶/۰- و ۹/۰- مگاپاسکال. نتایج نشان داد با افزایش شدت تنش خشکی از صفر تا ۹/۰- مگاپاسکال کلیه شاخص های مورد بررسی کاهش معنی داری داشتند. نتایج مرتبط با اثرات ساده کاربرد چای کمپوست نشان داد که استفاده از سطوح ۵، ۱۵ و ۲۵ درصد حجمی چای کمپوست به صورت معنی داری وزن خشک ریشه چه، وزن خشک ساقه چه و آندوسپرم مصرفی را افزایش داد. در بررسی اثرات متقابل مشاهده شد که در شرایط ۳/۰-، ۶/۰- و ۹/۰- مگاپاسکال، سطوح ۱۵ و ۲۵ درصد حجمی به صورت معنی داری موجب بهبود درصد جوانه زنی، سرعت جوانه زنی، قدرت جوانه زنی، طول ساقه چه و طول گیاهچه شد. در شرایط تنش ۳/۰- و ۶/۰- مگاپاسکال، کاربرد چای کمپوست در سطوح ۱۵ و ۲۵ درصد حجمی موجب افزایش معنی دار شاخص بنیه بذر در مقایسه با شاهد شد. در شرایط تنش ۶/۰- و ۹/۰- مگاپاسکال، کاربرد سطح ۲۵ درصد حجمی چای کمپوست موجب افزایش معنی دار طول ریشه چه نسبت به سطوح شاهد شد. با توجه به نتایج این پژوهش، کاربرد چای کمپوست (عصاره ورمی کمپوست) در سطوح ۱۵ و ۲۵ درصد حجمی در شرایطی که بذر نخود با تنش خشکی مواجه است، توصیه می گردد.

پلی اتیلن گلایکول, کم آبی, شاخص بنیه بذر, آندوسپرم مصرفی, قدرت جوانه زنی