معناشناسی واژه قنوت در قرآن کریم با تکیه بر روابط همنشینی و جانشینی

  • سال انتشار: 1401
  • محل انتشار: دو فصلنامه مدیریت دانش اسلامی، دوره: 4، شماره: 8
  • کد COI اختصاصی: JR_JIKM-4-8_004
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 421
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

زهرا طاهرزاده

طلبه سطح ۴ تفسیر تطبیقی موسسه عالی حوزوی حضرت خدیجه÷، بابل، ایران.

حبیب الله حلیمی جلودار

دانشیار دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران.

فاطمه اباذرپور

طلبه سطح ۴ تفسیر تطبیقی موسسه عالی حوزوی حضرت خدیجه÷، بابل، ایران.

چکیده

معناشناسی دانشی است که به مطالعه علمی معانی میپردازد تا با بررسی همهجانبه واژه و روابط آن در جمله، به معنای کاملی دست یابد. یکی از مهم ترین راه هایی که در علم معنا شناسی مورد توجه پژوهشگران واقع شده است تکیه بر روابط هم نشینی و جانشینی است زیرا از طریق شبکه معنایی با تتبع واژه های در سیاق آیات می توان به معنای دقیقی از واژه دست یافت. رسالت اصلی این پژوهش معناشناسی واژه قنوت در آیات قرآن با توجه به کلمات همنشین و جانشین است. داده های این تحقیق به روش کتابخانه ای و به شیوه توصیفی – تحلیلی میباشد. واژه قنوت واژه کلیدی این پژوهش است که ابتدا معنای لغوی آن استخراج، سپس تمام کاربردهای این واژه به همراه الفاظ جانشین و همنشین و نوع ارتباط آن در قرآن بررسی گردید. با بررسی انجام گرفته این نتیجه حاصل شد که «قنوت» در لغت به معانی مختلفی چون خشوع، خضوع، عبادت، ذلیل و خوارشدن، صلوه، دعای در نماز، قیام، سکوت و... آمده است. این واژه در قرآن در معنای خاضع و مطیع به کار رفته است. کلمات همنشین «قنوت» در قرآن شامل: الله، رسول، حفظ و ایمان است. همنشینی آن با دو لفظ اول، دال بر پیروی دائمی بوده و با لفظ سوم بیانگر انجام دادن عمل با تحقق شرایط و همنشینی آن با ایمان نیز در لزوم وجود باور قلبی است. در محور جانشینی، تسلیم از ارکان اساسی آن است و با عبادت و اطاعت رابطه عام و خاص دارد. همچنین «قنوت» با واژههای علم، خضوع و خشوع رابطهای لازم و ملزومی دارد که بدون آنها تحقق نمییابد.

کلیدواژه ها

معناشناسی, قنوت, قرآن کریم, اطاعت, رابطه جانشینی, رابطه هم نشینی

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.