مفهوم شهود نزد شلایرماخر در کتاب درباره دین و مقایسه آن با شهود نزد کانت

  • سال انتشار: 1401
  • محل انتشار: مجله جستارهایی در فلسفه و کلام، دوره: 54، شماره: 2
  • کد COI اختصاصی: JR_IPT-54-2_010
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 162
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

بابک برومندفر

دانشجوی دکتری ادیان و عرفان تطبیقی، دانشکده حقوق، الهیات و علوم سیاسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

شهرام پازوکی

استاد، موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران، تهران، ایران،

سید مسعود زمانی

استادیار، موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران، تهران، ایران،

فاطمه لاجوردی

استادیار گروه ادیان و عرفان، دانشکده حقوق، الهیات و علوم سیاسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

چکیده

در فلسفه مدرن، کانت بیشترین تاثیر را بر شلایرماخر داشته است. شلایرماخر، اصطلاح شهود را بارها در کتاب «درباره دین» و دیگر آثار خود به کار می­برد، اما آیا مراد او از شهود، همان مفهومی است که کانت در فلسفه استعلایی خویش در نظر داشته است؟ در این مقاله پس از ارائه سیری تاریخی و اجمالی از مفهوم شهود تا دوره­ ی مدرن، مفهوم این اصطلاح نزد شلایرماخر بر اساس کتاب «کتاب «درباره دین»» مورد بررسی قرار می گیرد. مفهوم شهود، نزد شلایرماخر و پرسش از مفهومی و یا غیر مفهومی بودن شهود در کتاب کتاب «درباره دین»، بخشی از پرسش پژوهشی مقاله حاضر است. در نهایت، دیدگاه شلایرماخر از نظرگاهی تطبیقی با مفهوم شهود نزد کانت بررسی می شود. چنان که ریچارد کروتر، مترجم اثر کتاب «درباره دین» و یکی از پژوهشگران اندیشه شلایرماخر، شهود او را دارای بیشترین مشابهت و تناسب با شهود، نزد کانت می­داند. اما پژوهش حاضر بر آن است که به رغم تاثیرپذیری شلایرماخر از کانت، مفهوم شهود نزد او ریشه در اندیشه افلاطونی دارد؛ زیرا شهود شلایرماخر هرچند دارای ویژگی­های مشابهی با شهود حسی کانت است، اما شهود را در ارتباط با حس مطرح نمی­کند. او حتی شهود را همانند شهود عقلی کانت نیز تبیین نکرده است، بلکه آن را به صورت متضایف با احساس برای تبیین ذات دین به­کار می­برد. از نظر او شهود با ذات دین و احساس پیوند خورده است و به نوعی انسان را به سوی کشف سوق می­دهد.

کلیدواژه ها

شهود, شلایرماخر, کانت, درباره دین, کشف, افلاطون

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.