محسن فریدونی نسری - کارشناس مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خراسان، مجری مسئول زیر طرح گناباد؛ مشهد
اسماعیل رهبر - عضو هیات علمی موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور و هماهنگ کننده ستادی طرح ملی
اروجعلی کریمی - کارشناس موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور

برای واسنجی الگوی آماری رابطه کلی بافت خاک، بارش متوسط سالانه، انبوهی و اندازه رشد و سرسبزی تاغکاریها در گناباد و استفاده از نتایج بدست آمده برای بهینه سازی انبوهی این تاغکاریها، ابتدا اندازه رشد و سرسبزی قابل انتظار برای تک درختچه­های واقع در شرایط متعارف گناباد تعیین شد. با قرار دادن این مقدار و دیگر مقادیر پیش گفته در الگو، انبوهی بهینه به اندازه ۱۵۰ پایه درهکتار محاسبه و به عنوان تیمار شماره ۳ (۳T ) منظور شد. دیگرتیمارها برای واسنجی انبوهی محاسبه شده مذکور، شامل۱۲۰=۱T، ۱۳۵=۲T، ۱۶۵=۴T، ۱۸۰=۵T و انبوهی اولیه یا شاهد، ۲۵۰=۶T پایه در هکتار، از طریق تنک کردن درختچه­های مازاد، در قالب طرح آماری بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار در اواخر زمستان ۱۳۷۴ اجرا شد. انبوهی تیمارهای طرفین تیمار شماره ۳ با شدت ۱۰ و ۲۰ درصد بیشتر یا کمتر از تیمار شماره ۳ است.  تجزیه و تحلیل نتایج ده ساله نشان داد که اثر تیمارها بر مولفه­های رشد معنی­دار است. تیمارهای شماره ۱ و ۶ با ۷/۴۶ درصد اختلاف معنی­دار به ترتیب دارای بیشترین و کمترین رشد بوده و سایر تیمارهای انبوهی در وضعیت بینابین قرار می­گیرند.  بر پایه نتایج این پژوهش ده ساله ، تنک کردن تاغکاریهای منطقه بجستان گناباد با شدت ۲۰ (و یا ۱۰) درصد بیشتر از رقم محاسبه شده از روی الگوی مورد واسنجی توصیه می شود

گناباد, تاغ, پژمردگی, انبوهی, تنک کردن, بافت خاک