بررسی رابطه خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک های مارنی با اجتماعات گیاهی (مطالعه موردی: دشت بیرجند)

  • سال انتشار: 1388
  • محل انتشار: مجله تحقیقات مرتع و بیابان ایران، دوره: 16، شماره: 4
  • کد COI اختصاصی: JR_IJRDR-16-4_005
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 116
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

رضا تمرتاش

استادیار، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی مازندران

محمدرضا طاطیان

دانشجوی دکترای علوم مرتع، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی تهران

بهجت ریحانی

کارشناسی ارشد مرتع داری، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی مازندران

فاطمه شکریان

دانشجوی کارشناسی ارشد مرتع داری، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی مازندران

چکیده

آگاهی در زمینه روابط پوشش گیاهی و خصوصیات خاکی در اراضی مارنی به­عنوان ابزاری مهم در شناخت اجزای اکوسیستم مرتعی جهت مدیریت صحیح این مناطق حساس ضروری می­باشد. در این راستا پوشش گیاهی و خاک­های مارنی دشت بیرجند مورد مطالعه قرار گرفت. ابتدا با استفاده از نقشه­های توپوگرافی، قابلیت اراضی، زمین­شناسی و عکس های هوایی منطقه، واحدهای ژئومورفولوژی شناسایی گردیده و پس از بازدیدهای میدانی، نمونه­برداری از پوشش گیاهی و خاک در واحدهای همسان انجام شد. روش نمونه­برداری سیستماتیک- تصادفی و اندازه و تعداد نمونه با استفاده از روش سطح حداقل و روش آماری تعیین گردید. سپس نمونه­برداری از پوشش گیاهی و لایه سطحی خاک در هر یک از قطعات نمونه صورت پذیرفت. خصوصیات خاک شامل بافت، هدایت­الکتریکی، آهک، گچ، کربن آلی، واکنش خاک و نسبت جذب سدیم در آزمایشگاه اندازه گیری شد. به منظور بررسی وجود اختلاف بین اجتماعات گیاهی و همچنین تعیین چگونگی واکنش آنها به تغییرات خاک، عمل تجزیه واریانس با استفاده از نرم­افزار  SPSSو رسته­بندی گیاهی با آنالیز CCA توسط نرم­افزاز Canoco ۴.۰ انجام شد. نتایج حکایت از آن داشت که اجتماعات گیاهی مختلف واکنش­های متفاوتی نسبت به خصوصیات خاکی داشته­اند، به طوری که گونه های Chenopodium albumوSuaeda fruticosaبیشترین همبستگی را با نسبت جذب سدیم داشته و گونه­های Salsola rigidaوAellenia glaucaعلاوه بر آن، با هدایت­الکتریکی و سپس میزان سیلت و گچ نیز همبستگی بالایی برقرار نموده­اند. همچنین ورود گونه مهاجمCousinia eryngium در اجتماعات گیاهی موجب تاثیرپذیری کمتر آنها نسبت به عوامل خاکی گردیده است. از این رو سایر گونه­های گیاهی نسبت به شوری واکنش منفی داشته و هیچ یک از گونه­ها نیز نسبت به pH خاک واکنش محسوسی نداشته­اند.

کلیدواژه ها

خاک های مارنی, پوشش گیاهی, خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک, دشت بیرجند

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.