سیداکبر جوادی - استادیار، گروه مرتع داری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران
لیلا عرب فشافویه - کارشناس ارشد رشته مرتع داری دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران
صادق خلیلیان - دانشیار گروه اقتصاد، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس

هدف از تحقیق حاضر ارزیابی اثرهای واگذاری مراتع با استفاده از نظر مرتع­داران و کارشناسان ذیربط است. این تحقیق از نوع کاربردی و به روش توصیفی- همبستگی انجام شده است. جمعیت مورد مطالعه شامل ۴۵ نفر از مرتع­داران و۳۲ نفر از کارشناسان مرتع بوده که همگی برای مطالعه انتخاب شدند. برای جمع آوری اطلاعات از دو روش کتابخانه ای- اسنادی و میدانی استفاده شده است. به منظور تعیین روایی پرسشنامه، از نظرها و پیشنهادهای استادان، محققان و کارشناسان استفاده گردید. نتایج اعتبار پرسشنامه با استفاده از ضریب آلفای کرنباخ برای پرسشنامه مربوط به مرتع­داران برابر ۸۹/۰ و برای پرسشنامه مربوط به کارشناسان برابر ۹۱ /۰ گردید. نتایج ضریب همبستگی اسپیرمن نشان داد که رابطه بین متغیرهای: سواد بهره­برداران، آموزش بهره­برداران، بالابردن توان اقتصادی خانوار بهره­برداران از طریق اعتبارات، بالابردن توان اقتصادی خانوار بهره­برداران از طریق اصلاح و احیاء مراتع و بالابردن توان اقتصادی خانوار  بهره­برداران از طریق تلفیق زراعت و دامداری، کاهش دام، قوانین کارآمد اجرایی و بالابردن توان اقتصادی خانوار بهره برداران از طریق طرح­های تولیدی با متغیر میزان موفقیت واگذاری مالکیت مراتع در قالب طرح­های مرتع­داری مثبت شده است. نتایج حاصل از آزمون من وایت بیانگر آن است که بین دیدگاه کارشناسان و مرتع داران در خصوص میزان موفقیت در واگذاری مالکیت مراتع در قالب طرح­های مرتع­داری اختلاف معنی­داری وجود ندارد. نتایج رگرسیون چند متغیره نشان داد که متغیرهای بالابردن توان اقتصادی خانوار بهره­برداران از طریق تلفیق زراعت و دامداری، آموزش بهره برداران، بالابردن توان اقتصادی خانوار بهره­برداران از طریق اصلاح و احیاء مراتع و کاهش تعداد دام تاثیر مثبتی بر میزان موفقیت واگذاری مالکیت مراتع در قالب طرح­های مرتع­داری داشته است.

مالکیت مراتع, طرح های مرتع داری, واگذاری مراتع