گلنار صادق نیا - دانشجوی دکترا روانشناسی عمومی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تنکابن، تنکابن، ایران.
محمدرضا زربخش بحری - دانشیار گروه روانشناسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تنکابن، تنکابن، ایران.
شهره قربان شیرودی - دانشیار گروه روانشناسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تنکابن، تنکابن، ایران.

پژوهش با هدف مقایسه اثربخشی آموزش نظریه انتخاب و مبانی درمان پذیرش و تعهد بر تمایزیافتگی خود در دانش­آموزان دبیرستان دوره دوم انجام شد. روش پژوهش آزمایشی و با طرح پیش آزمون پس آزمون با گروه کنترل و پیگیری سه ماهه انجام شد. جامعه آماری کلیه دانش آموزان دبیرستان دوره دوم رشت در سال تحصیلی ۹۸-۱۳۹۷ بود. ۴۵ دانش­آموز دبیرستان دوره دوم که میزان تمایزیافتگی خود در آن ها پایین تر از نقطه برش بوده انتخاب و تصادفا در سه گروه ۱۵ نفری، یعنی دو گروه مداخله و یک گروه کنترل حضور یافتند. برای گروه مداخله اول آموزش نظریه انتخاب و گروه مداخله دوم آموزش مبانی پذیرش و تعهد در ۸ جلسه اجرا شد. گروه کنترل آموزشی دریافت نکردند. سه ماه بعد پیگیری انجام شد. جهت تعیین تاثیر مداخله ها، با استفاده از پرسشنامه تمایزیافتگی خود اسکورن و اسمیت (Skowron & Schmitt, ۲۰۰۳)، پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری برگزار شد. تجزیه و تحلیل داده ها به وسیله تحلیل کوواریانس (MANCOVA) انجام شد. یافته ها نشان دادند  نمرات گروه های مداخله در مقایسه با گروه کنترل در مقیاس تمایزیافتگی خود تغییرات معنی دار داشت. تمایزیافتگی خود پس از مداخلات افزایش یافت و افزایش در گروه نظریه انتخاب بیشتر بود. نتایج پژوهش نشان داد آموزش نظریه انتخاب در افزایش تمایزیافتگی خود تاثیر بیشتری نسبت به آموزش مبانی درمان پذیرش و تعهد دارد.

نظریه انتخاب, مبانی درمان پذیرش و تعهد, تمایزیافتگی خود, دانش آموزان دبیرستان دوره دوم