تجربه دو دهه بکارگیری راهنماهای طبابت بالینی در ایران (۱۴۰۰-۱۳۸۰)

  • سال انتشار: 1401
  • محل انتشار: مجله دانشکده بهداشت و انستیتو تحقیقات بهداشتی، دوره: 20، شماره: 3
  • کد COI اختصاصی: JR_SJSPH-20-3_001
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 141
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

محمد مرادی جو

۱- Ph.D. Social Determinants of Health Research Center, Yasuj University of Medical Sciences, Yasuj, Iran

علی اکبری ساری

۲- Ph.D. Professor, Department of Health Management and Economics, School of Public Health, Tehran University of Medical Sciences, Tehran, Iran

مریم سیدنژاد

۳- Ph.D. National Center for Health Insurance Research, Tehran, Iran

سید منصور رایگانی

۴- Ph.D. Professor, Physical Medicine and Rehabilitation Research Center, Shahid Beheshti University of Medical Sciences, Tehran, Iran

علیرضا اولیایی منش

۵- Ph.D. Professor, Health Equity Research Center, Tehran University of Medical Sciences, Tehran, Iran

چکیده

زمینه و هدف: راهنماهای طبابت بالینی حاوی توصیه­هایی برای بهینه­سازی مراقبت از بیمار هستند که با مرور نظام مند شواهد و ارزیابی مزایا و معایب گزینه­های جایگزین انجام می ­گیرند. راهنماها نقش مهمی در بهبود کیفیت خدمات، کاهش تنوع روش های درمانی، کاهش خطاهای پزشکی، مدیریت هزینه های سلامت و افزایش ایمنی بیمار دارند. این مطالعه با هدف تحلیل تصمیم ها، پیامدها و روندهای سیاستی بکارگیری راهنماهای طبابت بالینی در ایران طی سال­های ۱۳۸۰ الی ۱۴۰۰ انجام گرفت. روش کار: این پژوهش از نوع تحلیل سیاست گذاری سلامت بوده که با استفاده از رویکرد تحلیل از فرایند سیاست (Analysis of the policy process) انجام گرفت. برای جمع ­آوری داده­ ها از روش­ بررسی اسناد سیاستی (تعداد=۷۹) و مصاحبه کیفی (تعداد=۲۷) استفاده گردید.  تحلیل اسناد سیاستی به روش تحلیل محتوا و با استفاده از نرم افزار Excel انجام گرفت. تحلیل مصاحبه ­ها به روش تحلیل چارچوبی و با استفاده از نرم­افزار MAXQDA۱۰  انجام گرفت. نتایج: سیاست بکارگیری راهنماهای طبابت بالینی در ایران از سال ۱۳۸۰ شروع و طی دو دهه گذشته تکامل یافته است. طی سال­های ۱۳۹۵ الی ۱۴۰۰ تعداد ۸۳۶ راهنمای طبابت بالینی (محصولات دانشی) ابلاغ شده است، اما به گفته مشارکت­ کنندگان بسیاری از این راهنماهای کیفیت لازم را نداشته اند و مورد استفاده پزشکان قرار نگرفته اند. یافته­ های مطالعه نشان داد که در ایران زمینه مناسبی جهت بکارگیری راهنماهای طبابت بالینی وجود دارد و سیاست های بکارگیری راهنماهای طبابت بالینی از محتوای مناسبی برخوردار هستند، اما در توسعه (تدوین و بومی­سازی) و اجرای راهنماهای طبابت بالینی شکاف عمیقی وجود دارد. نتیجه ­گیری: هرچند روند بکارگیری راهنماهای طبابت بالینی در ایران بهبود یافته است، اما اجرای راهنماهای طبابت بالینی در کشور با چالش هایی مواجهه است و به طور کامل اجرا نشده اند. بنابراین نیاز به اتخاذ روش ها و رویکردهای استاندارد و جدید برای بهبود کیفیت و قابلیت اطمینان از راهنماهای بالینی وجود دارد. همچنین حمایت دولت، وزارت بهداشت، جامعه پزشکی، سازمان­های بیمه­ گر و سایر ذینفعان، همراه با همکاری و تلاش در زمینه سیاست­گذاری­ها ضروری است.

کلیدواژه ها

Clinical Practice Guidelines, Policy Analysis, Iran, راهنماهای طبابت بالینی, تحلیل سیاست, ایران

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.