مفهوم و پیشینه نسبت های طلایی در میراث مکتوب (یونان باستان، دوره اسلامی، قرون میانی و جدید)
- سال انتشار: 1401
- محل انتشار: فصلنامه ریاضی و جامعه، دوره: 7، شماره: 3
- کد COI اختصاصی: JR_MATH-7-3_002
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 380
نویسندگان
پژوهشکده تاریخ علم، دانشگاه تهران، تهران
چکیده
درباره نسبت طلایی افسانه پردازی بسیار است. بعضی آن را به اعداد مقدس نزد فیثاغوریان مربوط می سازند و بعضی جایگاهی عالی در هندسه و معماری برای آن قائل اند و حتی گاهی اشاره شده که ساخت معابد و سازه های خاص کهن بر مبنای این اعداد و تناسبی از آن ها صورت گرفته است. بر آنیم تا با پژوهش در منابع مکتوب دوره اسلامی، دست نویس ها و رسایل عربی و فارسی که به عنوان منابع اولیه در دسترس است و همچنین از طریق تالیفات و مآخذ دست چندمی که از آثار یونان باستان به یونانی، لاتینی و دیگر زبان ها دستیاب است، پیشینه مکتوب نسبت های ویژه را مطالعه کنیم و آن دسته از نقوش هندسی که به دلیل ویژگی های خاص بصری از آن ها با عنوان «مقدس» یا «طلایی» نام می برند را شرح دهیم. در این گفتار، پس از بیان مفهوم و تعاریف ریاضی، نخست به شواهد این موضوع در منابع مکتوب معاصر و سده های میانی اشاره شده و پس از بررسی پیشینه موضوع در یونان باستان، برخی آثار دوره اسلامی با موضوع حساب یا هندسه که به طور مستقیم یا غیر مستقیم به این مساله پرداخته اند را بر می شماریم. از آنجا که اهداف اصلی این پژوهش بر بررسی رسایل دوره اسلامی استوار است، تنها به معرفی مختصر آثار و کتب دوران میانی بسنده می شود و سعی بر آن است تا کوشش های صورت گرفته در دوره اسلامی و قبل از رنسانس، بیش از پیش نمایان و برجسته گرددکلیدواژه ها
نسبت طلایی, ذات وسط و طرفین, مثلث مخمس, تناسب مقدس, شاخص طلاییاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.