بررسی و نقد رویکرد تاریخی نگرانه آنال در آرای قرآنی محمد ارکون
- سال انتشار: 1401
- محل انتشار: پژوهشنامه مطالعات تاریخی قرآن و حدیث، دوره: 28، شماره: 73
- کد COI اختصاصی: JR_SMOJ-28-73_002
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 241
نویسندگان
دانشیار علوم قرآن و حدیث، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران.
دانشیار علوم قرآن و حدیث، دانشکده الهیات، دانشگاه تهران، ایران
چکیده
محمد ارکون به عنوان یکی از نومعتزلیان پیرو مکتب تاریخ نگاری نوین (آنال) بر آن است که برای ارائه یک تفسیر از متن باید از شرایط اجتماعی و دوران تاریخی اثر و دیگر عناصر فرهنگی موثر در متن آگاهی یافت. این جریان، تاریخ نگاری خطی و سنتی را برنمی تابد و تاریخ را روابط پیچیده متقابل میان گفتمان های گوناگون اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و.. قلمداد می کند و یکی از مشکلات عقل اسلامی را فقدان نگاه تاریخی می داند. تاریخمندی متن قرآن و تمایز قرآن مکتوب با وحی نازله بر پیامبر (ص) (قرآن شفاهی) از آرای قرآنی ارکون است که تحت تاثیر مکتب آنال شکل گرفته اند. این پژوهش با روش تحلیلی توصیفی، رویکرد تاریخی گرایی نوین (مکتب آنال) را مورد تحلیل و بررسی قرار داده است و نقائص آن را احصا نموده است. یافته های پژوهش دلالت بر نفی نظر ارکون درباره عدم کتابت وحی در عهد پیامبر(ص) و حاکی از جزء بینی افراطی او است که یکی از تالی های فاسد رویکرد آنال در تاریخ نگاری به شمار می آید. همچنین پذیرش ادعاهای مکتب آنال، مستلزم دور است چرا که نیازمند دلایل عقلی و نقلی است که این مکتب آن را نمی پذیرد و نیز حدوث تغییر در قرآن از حالت گفتار به نوشتار به گونه ای که متن لاحق با سابق متفاوت باشد با دلایل مختلفی مردود تلقی شده است.کلیدواژه ها
قرآن, تاریخی گرایی, مکتب آنال, نومعتزلیان, ارکوناطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.