الهام بهرام نژاد - دانشجوی دکتری، گروه زمین شناسی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران
ساسان باقری - دانشیار، گروه زمین شناسی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران،
شمس الدین دامنی گل - مربی، گروه زمین شناسی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه ولایت، ایرانشهر، ایران
مرضیه عارف نژاد - کارشناسی ارشد، گروه زمین شناسی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران

کمپلکس دگرگونی ده سلم با مجموعه ای متنوع از سنگ های دگرگونی و تا اندازه ای ماگمایی در حاشیه خاوری بلوک لوت رخنمون دارد. گمان می رود این کمپلکس از قدیمی ترین مجموعه های سنگی لوت باشد که پذیرای چندین رویداد زمین ساختی بوده است. پیچیدگی های ساختاری و سنگ شناسی این کمپلکس به گونه ای نیست که بتوان تنها با بررسی شواهد بافتی و عنصرهای دگرریختی آن، تاریخچه تحولات دگرگونی- ماگمایی همگام با زمین ساخت منطقه را بازسازی کرد. یکی از این رویدادها نفوذ گروهی از دایک های فلسیک با راستای متوسط شمال خاوری- جنوب باختری در منطقه بوده است. بررسی های میکروسکوپی این دایک ها گویای وجود کانی های کوارتز، پتاسیم فلدسپار، پلاژیوکلاز، تورمالین و مسکوویت است. تجزیه های شیمیایی به شیوه ریزکاو الکترونی نشان می دهند تورمالین های این دایک ها در گروه تورمالین های قلیایی قرار می گیرند و از دیدگاه ترکیبی، از انواع غنی از Fe و از نوع شورلیت هستند. مقدار بالای نسبت Fe/(Fe + Mg) و همچنین، نبود منطقه بندی شیمیایی نشان می دهند تورمالین های یادشده احتمالا خاستگاه ماگمایی دارند. از دیدگاه خاستگاه تورمالین، این دایک ها که در گستره ترکیبی گرانیت های فقیر از Li به شمار می روند و پیدایش آنها پیامد رویداد ماگمایی تاخیری همزمان با زمین ساخت کششی بوده است. ازآنجایی که این دایک ها تورق اصلی سنگ های دگرگونی منطقه را قطع کرده اند پیدایش آنها پس از رویداد عمومی میگماتیتی شدن و احتمالا همزمان با بالاآمدن کمپلکس دگرگونی ده سلم رخ داده است.

شیمی تورمالین, دایک های فلسیک, کمپلکس دگرگونی ده سلم, بلوک لوت