بررسی تاثیر چرای دام بر پویایی لکه های گیاهی

پژوهش حاضر، با بررسی و اندازه­گیری عامل­های دینامیکی طول لکه­های گیاهی و فضا­های بین لکه­ای در دو منطقه قرق شده و خارج از قرق، تاثیر چرای دام را بر تغییر دینامیک یا پویایی لکه­ای در مراتع اینچه­برون واقع در شمال دشت گرگان مورد مطالعه قرار داده است. جهت تحقق این هدف، پس از انتخاب یک نقطه تصادفی به­عنوان نقطه مبدا در خارج از قرق، ۱۱ ترانسکت ۵۰ متری در یک جهت تصادفی و به صورت متوالی قرار داده شدند. به­طوری­که در راستای هر ترانسکت طول لکه های گیاهی و طول فضای عاری از پوشش یادداشت شد. نمونه­گیری در منطقه قرق به صورتی مشابه و با استقرار ۶ ترانسکت ۵۰ متری انجام شد. نتایج حکایت از آن داشت که از لحاظ طول لکه­ی گیاهی، طول فضای عاری از پوشش و نسبت طول لکه­ی گیاهی به طول فضای عاری از پوشش، در دو منطقه مورد مطالعه تفاوت معنی­داری وجود دارد و علت این امر ناشی از چرای مفرط دام در خارج از قرق است. بنابراین با توجه به اینکه، فشار­های محیطی تاثیر خود را با تغییر اندازه، شکل و فراوانی لکه های گیاهی نمایان می­سازند؛ به نظر می­رسد بررسی تغییرات دینامیکی گیاهان از طریق مطالعه تغییرات طول لکه­های گیاهی و فضا­های بین لکه­ای دارای دقت بالایی بوده و با صرف زمان و هزینه نسبتا کمی قابل انجام است و علاوه بر آن، می­تواند به­خوبی نماینده تغییرات دینامیکی و پویایی گیاهان در پاسخ به فشار­های محیطی و روند بیابان­زایی باشد.

کلیدواژه ها:

اکوسیستم مناطق نیمه خشک ، پویایی گیاهی ، قرق ، چرای مفرط دام ، مراتع اینچه برون