ابراهیم فراهانی - مربی پژوهشی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان تهران
امرعلی شاهمرادی - استادیار، بخش تحقیقات مرتع، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور
سمیرا ادیبی - دانشجوی کارشناسی ارشد مدیریت مناطق بیابانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک

گونه  Stipa hohenackeriana Trin & Ruprگیاهیست پایا و از خانواده گندمیان (Gramineae) می­باشد. این گونه سطح وسیعی از رویشگاههای استان تهران را می­پوشاند. به­منظور بررسی خصوصیات اکولوژیک این گونه ویژگیهای رویشگاهی شامل پراکنش، پستی و بلندی، اقلیم و خصوصیات خاک، گونه­های همراه، چگونگی حضور گونه مورد مطالعه در پوشش گیاهی، سیستم ریشه و فنولوژی گیاه بررسی شد. نتایج نشان داد که رویشگاههای این گونه در دامنه ارتفاعی ۸۸۰ تا ۲۴۰۰ متر واقع شده­اند. میانگین بارندگی در رویشگاهها از ۱۵۰ میلی­متر در رودشور تا حداکثر ۳۷۸ میلی­متر در فیروزکوه بود. دمای متوسط سالانه c۵/۱۵ تا c۴/۲۴، دمای حداقل سالانه از دما ۲- تا c۱۲، دمای حداکثر سالانه از c۳۲ تا c۴۲ می­باشد. مطالعات خاکشناسی نشان داد که این گونه از خاکهای بسیار کم عمق تا عمیق و از شیب ۵/۰ درصد به بالا پراکنش دارد. میزان اسیدیته خاک از حداقل ۱/۸ تا حداکثر ۷۱/۸ و میزان هدایت­الکتریکی خاک از حداقل ds/m ۱۹/۰ در گیلاوند تا حداکثر  ds/m۹۸/۰ در اشتهارد می­باشد. در بیشتر رویشگاهها، این گونه بصورت غالب ظاهر شده است. بطور متوسط، پوشش­تاجی در رویشگاههای مختلف ۰۲/۵ درصد، تراکم ۹۰۵۰ پایه در هکتار، فراوانی ۹۰% و نسبت وزن ریشه به ساقه ۲۲۶/۰ تعیین گردید. این گونه دارای سیستم ریشه افشان است و ریشه به شدت منشعب و در عین حال دارای وضعیت متراکم در نزدیک یقه می­باشد. بررسی فنولوژیکی این گیاه در رویشگاههای مختلف نشان می­دهد که شروع رشد رویشی از اواسط اسفند تا اواسط فروردین­ماه، مرحله تولید غلاف تا اواخر اردیبهشت­ماه، مرحله گلدهی از اواخر اردیبهشت تا اواخر خردادماه، مرحله بذردهی بلافاصله پس از گلدهی در گیاه انجام شده و بعد در مدت یک هفته تا ۱۰ روز بذرها به مرحله خمیری می­رسند. از اواخر خرداد تا هفته سوم تیرماه، با توجه به شرایط اقلیمی منطقه، بذرهای گیاه رسیده و ریزش می­کنند. از اوایل شهریور تا اوایل مهرماه گیاه در مرحله خواب تابستانی است. بنابراین بررسی ترکیبات شیمیایی نشان داد که در اوایل رشد میزان پروتئین خام و چربی خام حداکثر است، ولی به تدریج با افزایش سن گیاه کاهش می­یابند.

Stipa hohenackeriana Trin & Rupr, آت اکولوژی, مرتع, استان تهران