تعیین ارزش غذایی گیاه مرتعی Cenchrus ciliaris در مراحل مختلف رشد در سه مرتع دشتی استان بوشهر

  • سال انتشار: 1393
  • محل انتشار: مجله تحقیقات مرتع و بیابان ایران، دوره: 21، شماره: 4
  • کد COI اختصاصی: JR_IJRDR-21-4_013
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 134
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

امیر ارسلان کمالی

کارشناس ارشد علوم دامی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان بوشهر، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، بوشهر، ایران

امیرداود فروزنده

استادیار، گروه علوم دامی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد خوراسگان، اصفهان، ایران

سید نورالدین طباطبایی

استادیار، گروه علوم دامی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد خوراسگان، اصفهان، ایران

احمدرضا رنجبری

عضو هیئت علمی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان اصفهان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، اصفهان، ایران

فرهاد فخری

عضو هیئت علمی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان بوشهر، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، بوشهر، ایران

چکیده

این تحقیق، برای آگاهی از ارزش غذایی گیاه مرتعی Cenchrus ciliaris (پوشوک یا خورنال) و تغییرات آن در طول مراحل مختلف رشد، به عنوان یکی از گیاهان غالب مرتعی استان، در ۳ منطقه مرتعی دشتی (گمارون، کاکی و باشی) از آذر ۱۳۸۸ تا اردیبهشت ۱۳۸۹ انجام شد. برای این کار، نمونه برداری از گیاه در سه مرحله رویشی، گلدهی و بذردهی، به طور تصادفی و با استفاده از قیچی باغبانی انجام شد و از هر منطقه مرتعی، ۳۰ پایه قطع و ۱۰ نمونه از آنها برداشت شد. سپس، نمونه ها خشک و آسیاب شده و سه نمونه از هر منطقه برای هر مرحله رشد، برای تعیین ماده خشک، پروتئین خام، خاکستر خام، چربی خام، NDF، ADF، لیگنین، انرژی خام، کلسیم، فسفر، پتاسیم، منیزیم، سدیم، آهن، منگنز، روی، مس و قابلیت هضم ماده خشک، ماده آلی و ماده آلی در ماده خشک به آزمایشگاه ارسال شد. برای آنالیز آماری، از طرح کاملا تصادفی با ۳ تیمار (مراحل رشد) و ۳ تکرار (مناطق مرتعی) استفاده شد. نتایج نشان داد که پروتئین خام، NDF، ADF، فسفر، پتاسیم، قابلیت هضم ماده خشک، ماده آلی و ماده آلی در ماده خشک C. ciliaris در مراحل مختلف رشد، تفاوت معنی داری (۰۵/۰P< ) با هم داشت. با افزایش رشد، NDF و ADF آن افزایش، اما میزان پروتئین خام، فسفر، پتاسیم، قابلیت هضم ماده خشک، ماده آلی و ماده آلی در ماده خشک آن کاهش معنی داری (۰۵/۰P< ) یافت. پروتئین خام C. ciliaris درمراحل رویشی و گلدهی، می تواند نیاز نگهداری گوسفند بالغ ۵۰ کیلوگرمی، میش  بالغ ۵۰ کیلوگرمی در ۱۵ هفته اول آبستنی و بز ۴۰ کیلوگرمی چراکننده در مرتع و در اول آبستنی را تامین نماید. میزان کلسیم، پتاسیم، منیزیم، سدیم، آهن و منگنز این گیاه در مراحل مختلف رشد، بیشتر از حد بحرانی آنها برای گوسفند و بز بود، اما میزان فسفر و روی آن در هر سه مرحله و مقدار مس این گیاه (بجز در مرحله رویشی) کمتر از حد بحرانی آنها بود. به طور کلی می توان گفت که این گیاه به ویژه در مراحل رشد رویشی و گلدهی، برای استفاده دام های چراکننده مناسب بوده و در صورت امکان باید نسبت به ازدیاد آن در مراتع مشابه اقدام شود.

کلیدواژه ها

Cenchrus ciliaris, ترکیب شیمیایی, عناصر معدنی, قابلیت هضم, بوشهر

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.