محمد زادبر - استادیار، بخش جنگل و مرتع، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان خراسان رضوی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، مشهد، ایران
سمیه ناصری - کارشناس ارشد، بخش جنگل و مرتع، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان سمنان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، سمنان، ایران
محمد فیاض - استادیار پژوهشی، بخش تحقیقات مرتع، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

عوامل محیطی از جمله بارندگی از فاکتورهایی است که بر روی خوشخوراکی گیاهان و به تبع آن بر روی ارزش رجحانی آنها برای دام اثر می گذارد. در این تحقیق ارزش رجحانی گونه های مهم مرتعی در تغذیه گوسفند در مراتع قشلاقی سرخس با استفاده از روش زمان سنجی (فیلم برداری) اندازه گیری گردید. این طرح از سال ۸۶ تا ۸۹ برای ۲ ماه اول فصل رویش (اسفند و فروردین) اجرا شد. نتایج نشان داد که گونههای Artemisia diffiusa، Carex physioides و Poa bulbosa به طور مشترک در تمام چهار سال مورد استفاده قرار گرفته و از گونه های خوشخوراک بوده اند. ارزش رجحانی گونه ها نیز در سال های خشکسالی و ترسالی با هم تفاوت داشت. همچنین در بررسی ارتباط بارندگی پیشین با درصد چرا از هر گونه در هر ماه، در رابطه با گونه Poa bulbosa ، بارندگی های ماه های قبل همبستگی بالایی با درصد زمان چرای این گونه دارد. همچنین بین درصد زمان استفاده از گونه physioides Carex در اسفند ماه و بارندگی های پاییز، بهمن و مجموع بهمن و اسفند ارتباط معنی داری وجود دارد. درصد زمان استفاده از گونه Artemisia diffusa در اسفند ماه با بارندگی های دی، مجموع پاییز و دی، مجموع پاییز و دی و بهمن همبستگی معنی داری دارد. مطالعه حاضر با هدف تعیین ارزش رجحانی فصلی و سالانه گیاهان علوفه ای و در دسترس بودن فصلی گیاهان با توجه به نوسانات بارندگی در مراتع سرخس انجام شد.

ارزش رجحانی, مرتع, بارندگی پیشین, روش زمان سنجی, سرخس