نقش دانش بومی مدیریت منابع آب در پایداری سکونتگاها و معیشت آنها مورد مطالعاتی منطقه هورامان

  • سال انتشار: 1401
  • محل انتشار: دوفصلنامه دانش بومی ایران، دوره: 9، شماره: 17
  • کد COI اختصاصی: JR_QJIK-9-17_008
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 191
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

فرید احمدزاده

دانشجوی دکتری باستان شناسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه تهران

حسن کریمیان

استاد گروه باستان شناسی دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه تهران.

محمد حسن طالبیان

دانشیار گروه معماری، دانشکده معماری، دانشگاه تهران

مژگان خانمرادی

استادیار گروه باستان شناسی دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه تهران

مجید منتظرظهوری

استادیار گروه باستان شناسی دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه تهران

چکیده

< p> ایرانیان از دیرباز جهت مدیریت و کنترل منابع آبی سعی در ابداع و استفاده از روشهای مناسب برای مهیا< br /> نمودن آب برای ایجاد و پایداری سکونتگاهها و زیست جمعی خود بودند. در این راستا منطقه هورامان با< br /> جغرافیایی سخت و صعبالعبور بهعنوان نمونهای بارز از بروز و ظهور دانش بومی در امر مدیریت منابع آب< br /> در سطح محلی و ملی، نشانگر بلوغ و همت والای ایرانیان در این جغرافیا دارد . نوشتار حاضر با هدف< br /> بررسی و ارزیابی «فرهنگ» بهجای مانده در پهنه فرهنگی منطقه هورامان، به اهمیت مسئله آب در این منطقه< br /> کوهستانی و نحوه مدیریت و کنترل آن پرداخته شده است. در پژوهشهای میدانی که نتایج آن در این< br /> نوشتار انعکاس یافته تلاش بر آن بود تا به این پرسشها پاسخ گفته شود که اصول و شیوه های مدیریت< br /> منابع آب در منطقه هورامان چگونه بوده است؟ و انواع منابع آب و سازههای آبی چه نقشی در پایداری< br /> سکونتگاهها و شیوه معیشت جوامع منطقه داشتهاند؟ در نتایج این پژوهش مشخص گردید که منابع آبهای< br /> سطحی (رودخانه سیروان) و نزولات جوی به ویژه برف باوجود شیب تند منطقه هورامان، نقش موثر و< br /> مهمی در پویایی منظر فرهنگی هورامان داشته است. بر این اساس با ایجاد شبکههای مدیریت و انتقال منابع< br /> آب در دل سنگ و عمق دره ها و انتقال از طریق حفر یا احداث کانال، تاسیساتی آبی را به وجود آورده اند < /p> < p> که ضمن تداوم و پایداری سکونتگاهها، زمینه ارتباطات فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی جوامع منطقه، همراه< br /> با معیشتی پایدار در هورامان از گذشته تا به امروز را فراهم آورده است. لازم به ذکر است جهت پایداری< br /> سکونتگاهها، توسعه اقتصادی، اجتماعی، زیست محیطی و شرایط سخت و کمبود آب در آینده و امروز باید< br /> به حفظ، احیاء و حمایت و گسترش همکاری در امر نظامهای سنتی، مبتنی بر دانشهای بومی مدیریت منابع< br /> آب تاکید داشت. < /p>

کلیدواژه ها

کلید واژگان: هورامان, منابع آب, سازه های آبی, سکونتگاه های کوهستانی, معیشت منطقه

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.