آزادی از منظر لیبرالیسم و مارکسیسم: با تاکید بر آرای برلین و مارکس

  • سال انتشار: 1401
  • محل انتشار: فصلنامه پژوهش حقوق عمومی، دوره: 24، شماره: 77
  • کد COI اختصاصی: JR_PLR-24-77_004
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 410
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

مروارید آهوری

دانشجوی دکتری ، گروه حقوق عمومی ، واحد قم ، دانشگاه آزاد اسلامی ، قم ، ایران .

سید محمد هاشمی

استاد گروه حقوق عمومی ، دانشگاه شهید بهشتی ، تهران ، ایران .

مقصود رنجبر

استادیار ، گروه علوم سیاسی ، واحد قم ، دانشگاه آزاد اسلامی ، قم ، ایران .

چکیده

رویکرد اندیشمندان لیبرال و مارکسیست بعنوان دو اندیشه غالب در قرن بیستم به مبحث آزادی، مبین جهان بینی آنها به مقوله آزادی و حقوق اساسی افراد است. پرسش این است که لیبرالیست ها و مارکسیست ها قائل به کدام یک از نظریات مطرح در خصوص مفهوم آزادی اند که بر اساس تجربه تاریخی بدست آمده در سده گذشته، نوع نگاه آنان به حقوق و آزادی های فردی شهروندانشان و به رسمیت شناختن این حقوق و آزادی ها در عمل تا این حد با یکدیگر متفاوت است؟! آنچه لیبرال ها بر آن نظر دارند به تعبیر برلین، مفهوم منفی از آزادی است و در نقطه مقابل برداشت مارکسیست ها از ایده آزادی، برداشتی است که از آن به آزادی مثبت تعبیر می شود. با لحاظ تجربه تاریخی و نگاهی به نظام های لیبرال و مارکسیستی در سده اخیر، بنظر می رسد آنچه تضمین کننده اراده آزاد افراد و حقوق اساسی شان است، برداشت منفی از آزادی است و تعبیر مثبت از آزادی می تواند به نفی اراده آزاد افراد و نهایتا نوعی استبداد منجر شود.  لذا هدف اصلی مقاله بررسی، نسبت سنجی و تعیین جایگاه آزادی (بویژه تفسیر رایج از آن یعنی آزادی منفی و آزادی مثبت) در قیاس با اصول و قواعد حاکم بر دو اندیشه سیاسی لیبرالیسم و مارکسیسم است.

کلیدواژه ها

لیبرایسم, مارکسیسم, حقوق بشر, آزادی منفی و مثبت

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.