حسین محققی - دانشیار، گروه روانشناسی، دانشکده علوم اقتصادی و اجتماعی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران.
مهران فرهادی - استادیار، گروه روانشناسی، دانشکده علوم اقتصادی و اجتماعی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران.
سمیرا فرزین - دانشجوی دکتری روان شناسی، گروه روانشناسی، دانشکده علوم اقتصادی و اجتماعی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران.

این پژوهش با هدف طراحی و برازش مدل علی از روابط بین ارزیابی­های شناختی، حمایت اجتماعی ادراک شده، هیجان­های پیشرفت و انگیزش پیشرفت در دانشجویان تحصیلات تکمیلی انجام شد. طرح پژوهش، توصیفی با طرح همبستگی در قالب مدل­سازی معادلات ساختاری بود. جامعه پژوهش شامل تمامی دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه شیراز (حدود ۳۴۰۰ نفر) در سال تحصیلی ۹۹-۱۳۹۸ بود. حجم نمونه شامل ۴۰۰  تن (۲۲۴ دختر و ۱۷۶ پسر) بود که به شیوه نمونه­گیری خوشه­ای چند مرحله­ای انتخاب شدند. جهت گردآوری داده­ها از پرسشنامه­های ارزیابی­های شناختی پی­کاک و لانگ (۱۹۹۰)، حمایت اجتماعی ادراک شده زیمت، دهلم، زیمت و فارلی (۱۹۸۸)، هیجان­های پیشرفت پکران، گوئتز و پری (۲۰۰۵) و انگیزه تحصیلی رشید، ذاکری، سلحشوری و کردنوقابی (۱۳۹۱) سود برده شد. داده­ها با استفاده از روش مدل­سازی معادلات ساختاری توسط نرم­افزار AMOS مورد تحلیل قرار گرفتند. نتایج پژوهش نشانگر برازش مدل پیشنهادی پژوهش بود. هم­چنین ارزیابی­های شناختی  به واسطه هیجان­های منفی و مثبت، و حمایت اجتماعی ادراک شده به واسطه هیجان­های مثبت بر انگیزش پیشرفت تاثیر معنادار داشت، اما حمایت اجتماعی ادراک شده به واسطه هیجان­های منفی، تاثیر معناداری بر انگیزش پیشرفت نداشت. بر پایه یافته­ها، پیشنهاد می­شود والدین و مدرسان، ارزیابی شناختی سازش­یافته و مدیریت هیجان­ها را جهت مواجهه مطلوب با موقعیت­های استرس­زای تحصیلی به ویژه در مقاطع تحصیلات تکمیلی، از آموزش ابتدایی به فراگیران آموزش دهند؛ هم­چنین خانواده­، دوستان، اساتید و دانشگاه­ها با تامین حمایت­های عاطفی، اطلاعاتی و مالی و نیز تامین و ارتقا تجهیزات علمی به واسطه ایجاد هیجان­های مثبت در دانشجویان تحصیلات تکمیلی، انگیزش پیشرفت بیشتری را در آنان موجب شوند.

انگیزش پیشرفت, ارزیابی شناختی, حمایت اجتماعی, هیجان های پیشرفت, تحصیلات تکمیلی