نسبت فلسفه موسیقی فارابی با افلاطون

  • سال انتشار: 1401
  • محل انتشار: دوفصلنامه شناخت، دوره: 15، شماره: 2
  • کد COI اختصاصی: JR_KJSB-15-2_010
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 266
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

سید شاهین محسنی

دانشگاه شهید بهشتی

نصراله حکمت

دانشگاه شهید بهشتی

امیر مازیار

دانشگاه هنر

حمید عسکری رابری

دانشگاه هنر

چکیده

در مقاله حاضر، نسبت فلسفه موسیقی فارابی با افلاطون در چهار موضوع (۱) موسیقی و جهان، (۲) ήθος و παιδεία، (۳) لذت، (۴) دولت شهر و موسیقی عملی بررسی شده و نشان داده شده که باآنکه فارابی در حکمت عملی از افلاطون تاثیراتی گرفته، اما در فلسفه موسیقی و در تمام موضوعات با افلاطون اختلاف اساسی دارد و بااینکه در بعضی مواضع آرای مشابهی صادر شده، اما مبادی یا غایات رای تفاوت داشته است. افلاطون که فیثاغورسی است، با گرایش اخلاقی پررنگ، با تغییر در نظر و عمل موسیقی زمانه خویش مواجه است و سعی در اثبات اصول موسیقایی و حفظ سنت و آیین موسیقایی پیشین دارد، درحالی که فارابی در چنان بزنگاه تاریخی مشابه افلاطون قرار ندارد، اما در مرکز تمدن اسلامی با پیشینه های فرهنگی متفاوت و آرای مختلف موسیقایی قرار گرفته و همین طور کتب موسیقی نظری یونانی را نیز پیش دست دارد و دغدغه اصلی وی تشکیل علم جامع موسیقی در نظر و عمل است. فارابی، با غایت قراردادن سعادت در حکمت عملی، استفاده از موسیقی را نیز در جهت سعادت تبیین می کند. او، با انکار منشابودن روابط کیهانی در علم موسیقی و با گرایش به فلسفه علم ارسطویی، مبادی علم موسیقی را بر تجربه بنا نهاده و از گفتمان فیثاغورسی ای که افلاطون در آن قرار داشته گذر کرده است.

کلیدواژه ها

موسیقی, فلسفه موسیقی, موسیقی یونان, فارابی, افلاطون

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.