تغییرات پوشش گیاهی مراتع کوهستانی سیراچال در اثر آتش سوزی

  • سال انتشار: 1398
  • محل انتشار: مجله تحقیقات مرتع و بیابان ایران، دوره: 26، شماره: 2
  • کد COI اختصاصی: JR_IJRDR-26-2_008
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 77
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

علیرضا افتخاری

استادیار پژوهشی، بخش تحقیقات مرتع، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

محمود گودرزی

محقق، بخش تحقیقات مرتع، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

پروانه عشوری

استادیار پژوهشی، بخش تحقیقات مرتع، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

رستم خلیفه زاده

محقق، بخش تحقیقات مرتع، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

چکیده

آتش­سوزی در مراتع تاثیرات قابل توجهی بر فاکتورهای گیاهی و خاک دارد. در این تحقیق اثرات آتش­سوزی بر فاکتورهای گیاهی مراتع نیمه استپی سیراچال به مدت سه سال (۹۴-۱۳۹۶) مورد بررسی قرار گرفت. دو مرتع انتخابی از لحاظ تیپ گیاهی مشابه بوده (قبل از آتش­سوزی) و در کنار یکدیگر قرار دارند. دو تیمار مراتع شاهد و مراتع آتش­گرفته با استفاده از ترانسکت و کوادرات(۳۰ پلات) به مدت سه سال متوالی آماربرداری شدند. فاکتورهای گیاهی شامل درصد تاج پوشش، تولید، تراکم، غنای گونه ای و فرم رویشی بود. تجزیه و تحلیل آماری تیمارها با آزمون t مستقل و مقایسه سال های مختلف در هر یک از مراتع آتش­سوزی شده یا شاهد با استفاده از آزمون تجزیه واریانس و مقایسه میانگین ها با آزمون دانکن بین تکرارها انجام شد. نتایج نشان داد آتش­سوزی در طی سال های اجرای طرح اثر معنی­داری بر روی درصد تاج پوشش و تولید کل گونه­های مرتعی نداشته است، ولی بر روی تراکم کل گونه­های مرتعی اثر مثبت و معنی­دار داشته است. اختلاف بالای تراکم در مقایسه با پوشش و تولید، به دلیل کم بودن پوشش و تولید نهال­های تازه روئیده است. به عبارت دیگر نهال­های تازه روئیده گیاهان دارای سطح تاج پوشش اندک و تولید کم، اما دارای تراکم بالایی هستند. از لحاظ غنای گونه­ای بیشترین اختلاف مربوط به عدم حضور گونه­های بوته­ای در مرتع آتش­گرفته می­باشد اما با اینحال بر اساس شاخص سورنسون دو تیمار از لحاظ گونه­های گیاهی مشابه می­باشند. همچنین از لحاظ فرم رویشی، آتش­سوزی بر روی درصد تاج پوشش، تراکم و تولید فرم رویشی علفی اثر مثبت و معنی­دار، بر روی درصد تاج پوشش و تراکم فرم رویشی گندمی نیز اثر مثبت و معنی­دار داشته است  اما اثر قابل ملاحظه منفی و معنی­داری بر روی فرم رویشی بوته­ایی­ها داشته است.

کلیدواژه ها

آتش سوزی, فرم رویشی, شاخص سورنسون, گونه های بوته ای, سیراچال

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.