ویژگی های رژیم بادی و پتانسیل حمل ماسه در ریگ سرخس
- سال انتشار: 1399
- محل انتشار: مجله تحقیقات مرتع و بیابان ایران، دوره: 27، شماره: 2
- کد COI اختصاصی: JR_IJRDR-27-2_015
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 238
نویسندگان
استادیار پژوهشی، بخش تحقیقات بیابان، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران،
استادیار پژوهشی، مرکزتحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی، سازمان تحقیقات،آموزش و ترویج کشاورزی، مشهد، ایران
استادیار، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تربت حیدریه، تربت حیدریه، ایران
کارشناس ارشد پژوهشی، بخش تحقیقات بیابان، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران
استادیار پژوهش، بخش تحقیقات بیابان، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران
چکیده
هدف از این پژوهش بررسی ویژگی های رژیم بادی و پتانسیل حمل ماسه در ریگ سرخس واقع در گوشه شمال شرقی کشور است. بر همین اساس با استفاده از داده های سرعت و جهت باد ساعتی (۱۳۹۵-۱۳۶۶) ایستگاه سینوپتیک سرخس (تنها ایستگاه موجود در محدوده)، پتانسیل حمل ماسه و پارامترهای مرتبط با روش فرایبرگر (۱۹۷۹) محاسبه شدند و تغییرات مکانی و زمانی انرژی بادهای فرساینده بررسی شد. نتایج حاصل از شکل شناسی ریگ سرخس نشان داده است که مقدار۷۴ درصد % محدوده ریگ را پهنه ماسه ای (که ۳۶ درصد آن تثبیت شده) و مابقی ۲۶% را نبکازار تشکیل داده است. جهت باد غالب محدوده عمدتا شمال غربی است که رسوبات را از اراضی کشاورزی بویژه در فصل آیش و همچنین رسوبات رودخانه مرزی تجن مخصوصا در قسمت های خشکیده مئآندری برداشت و منتقل می کند. نتایج دوره ای (۱۳۹۵-۱۳۶۶) پتانسیل حمل ماسه نشان داد که انرژی باد ریگ سرخس (DP=۱۹۳ , UDI=۷/۰) در کلاس کم قرار دارد که بیشترین میزان مقدار در مرداد ماه ( VU ۳/۲۸) و کمترین در آبان ( VU ۶/۵) است. روند تغییرات پتانسیل حمل ماسه بیانگر افزایش چشم گیر پتانسیل حمل ماسه در سال ۱۳۹۵ برابر ( VU ۷۸۱)، در سال ۱۳۹۴ برابر ( VU ۳۸۷) و در سال ۱۳۹۳ برابر ( VU ۵۳۳) است. بر این اساس، توانایی دبی ماسه برای این محدوده در حدود ۵۱/۱۳ مترمکعب در واحد عرض برآورد گردید. بر اساس مشاهدات میدانی، فعالیت ماسه های روان از شمال و جنوب به سمت مرکز ریگ کاهش می یابد؛ بطوریکه در روستاهای یاس تپه و تام رسول در قسمت شمالی ریگ سرخس، گنبدلی در شمال غربی و روستاهای نوروز آباد، صمد آباد و چاله زرد در قسمت جنوبی میزان تحرک ماسه های روان بیشتر می باشد.کلیدواژه ها
رژیم بادی, پتانسل حمل ماسه, فرایبرگر, ریگ سرخساطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.